Jarek i Agnieszka Nelkowscy – nałogowcy literaccy

„Mądre, głupie, złośliwe, naiwne, niemiarkujące w jedzeniu czy piciu – wszystkie znane są nam od zarania dziejów, a opowieści na ich temat krążą po całym świecie”.

To co od razu przykuwa nasz wzrok w odniesieniu do publikacji Witolda Bunikiewicza, zatytułowanej  „Żywoty diabłów polskich”, to świetnie wykonana i niesłychanie interesująca okładka (duże brawa dla grafików Wydawnictwa Replika), która  wizualizuje treść i zdecydowanie wyróżnia tą pozycję wśród innych, goszczących na księgarskich półkach.

Moim jednak zdaniem, tak naprawdę, warto sięgnąć po tą książkę z dwóch, zasadniczych powodów. Po pierwsze. Napisana jest naprawdę piękną, dawną polszczyzną  którą rzadko spotykamy już we współczesnej literaturze ( co, oczywiście, zrozumiałe, zważywszy iż nasz  język wciąż zmienia się  i ewoluuje), ogromnym, gawędziarskim zacięciem, humorem (niekiedy czarnym) oraz specyficznym stylem, który wprowadza nas w określony klimat opowieści. Klimat przepełniony starymi, życiowymi prawnymi, morałem, ludową sprawiedliwością czy sprytem oraz pewną, trudno definiowalną naturalnością i  swojskością, oddziałującą na naszą wyobraźnię i ułatwiającą  zrozumienie zawartego w lekturze przekazu.

Po drugie. Opowieści o polskich czartach (słowo polskich zasługuje na podkreślenie) wpisuje się w całość naszej słowiańskiej demonologii (której są integralnym i ważnym elementem), bardzo bogatej, różnorodnej i  rozbudowanej, stając się jednym z ciekawszych wyznaczników definiujących wierzenia naszych przodków,  sposobu w jaki postrzegali  i rozumieli otaczający ich  świat (zarówno ten realny jak i  duchowy) oddziałujący, w taki czy inny sposób, na ich życie i podejmowane decyzje. Z  tego też powodu spojrzenie z takiej perspektywy jest dla nas, współczesnych czytelników, tak szalenie interesujące i poznawcze.

Nieprzypadkowo też pada określenie diabły polskie, gdyż piekielne postacie z tych podań i legend w całej rozciągłości odzwierciedlają  charakterystyczną gamę   polskich narodowych wad  i przywar, o czym dobitnie przekonał się jeden z niesławnych bohaterów lektury,  Mefistofeles, pobity i wypędzony z naszych ziem przez rodzime diabły

„Co mu u nas? Po co tu wlazł? Mało ma swego kraju że pcha się do naszego?”.

Odnosi się to również do określonej  (na wzór szlacheckiej)  hierarchii ważności w które mamy diabły piastujące funkcję odpowiadające wojewodom,  bogatej i potężnej magnaterii, szlachcie średniego szczebla i tej  zagrodowej  a w końcu mieszczaństwu i chłopstwu, gdzie oddziaływanie i zabobony dotyczące diabelskich praktyk  miały największy wydźwięk i oddziaływanie. Tam też, przekazywanie  z pokolenia na pokolenie, przetrwały zdecydowanie  najdłużej.

Na kartach książki powrócą znane polskie  diabły tego formatu co Boruta czy  Rokita  ( w tle pojawi się również główny władca piekieł czyli Lucyfer)  ale pojawi się też  cała plejada  niesłychanie barwnych czartów  znanych jedynie regionalne czy też miejscowo jak Fugas, Hejdusza, Wielgusz, Hejdasz i inni.

Wszyscy oni razem i każdy z osobna tworzą wspaniała i niepowtarzalną mozaikę dawnych polskich  wierzeń, która w sposób uniwersalny i ponadczasowy  uczy nas, bawi a niekiedy zmusza do głębszych refleksji.

Książka Witolda Bunikiewicza zatytułowanej  „Żywoty diabłów polskich” zdecydowanie warta jest więc polecenia, co też niniejszym czynię.

„Ta antologia na pewno strasznie się wam spodoba. Nie może być inaczej…”.

Sześciu znanych polskich twórców stworzyło sześć znakomitych opowiadań, sześć różnych literackich wizji, historii, umieszczonych w sześciu różnych, wykreowanych, światach.

Andrzej Pilipiuk „Wunderwaffe”, Dariusz Domagalski „Wędrowiec”, Magdalena Kozak „Strasznie mi się podobasz”, Marcin Mortka „Impostorzy”, Rafał Dębski „Konstelacja Ananke”, Adam Przechrzta „Miasto cieni i luster”

I tak jak autorzy różnią się od siebie, tak różne są przedstawione w tej antologii teksty.

Inne literackie style, inna (czasem diametralnie inna) tematyka, ujecie i podejście do poszczególnych tematów, spraw i zagadnień, czas w którym toczy się fabuła i akcja, bohaterowie i ich wzajemne relacje, klimat i opisy toczących się wydarzeń.

Jest jednak coś co wszystkich razem ich łączy!!!

To naprawdę dobrze napisany kawał polskiej fantastyki.

Oczywiście, jak w każdym tego rodzaju zbiorze opowiadań, niektóre z nich podobają nam się bardziej, inne mniej, wszystko jest, naturalnie, rzeczą gustu, wrażliwości, literackich zainteresowań i smaku.

Na mnie szczególna wrażenie zrobiły trzy z nich:

Andrzej Pilipiuk „Wunderwaffe”- tryskająca groteską i czarnym humorem wizja alternatywnego, nazistowskiego, świata, do którego chylące się ku upadkowi hitlerowskie Niemcy wysyłają swojego emisariusza. Niestety, jak to często bywa, pobożne życzenia nijak się mają do rzeczywistości. Odnajdziemy tam wprawdzie znane nam z historii dwudziestego wieku znane postacie ale…
Adolf Hitler – to ledwie wiążący koniec z końcem, podrzędny malarz. Hermann Göring – wiecznie tonący w długach pijak, złodziej i heroinista, zaś osławiony oświęcimski lekarz- morderca Josef Mengele to pokątny handlarz narkotykami. Żeby było zabawniej Niemcami rządzą Rosjanie i… Żydzi. Wizja iście zaskakująca i przewrotna!!!

Rafał Dębski „Konstelacja Ananke”- utrzymana w mrocznym, ciężkim, średniowiecznym,niemal mistycznym klimacie opowieść o dysponującym nadprzyrodzonymi zdolnościami mistrzu Małodobrym, czyli popularnym kacie, roznosicielu zarazy i Ojcu szczurów. Mimo raczej statycznego podejścia do tematu (akcja nie porywa swym dynamizmem) opowieść fascynuje, przeraża, szarpie emocjami, zmusza do głębszych refleksji, przemyśleń, trzyma w napięciu do ostatniej strony i głęboko zapada w pamięć.

No i trzecie z opowiadań pióra Magdaleny Kozak, tytułowe „Strasznie mi się podobasz”, to tocząca się w czasie polskiej misji wojskowej w Afganistanie historia o wojnie, miłości i … śmierci w trochę nietypowym (łagodniejszym?) spersonifikowanym ujęciu. Nacechowana ogromnym realizmem, mocna, miejscami brutalna opowieść o młodej polskiej ratowniczce medycznej z bazy w Ghazni.

Książka „ Strasznie mi się podobasz” charakteryzuje się oryginalnością formy i treści, literackim kunsztem i nieszablonowością. Wywołuje nasz śmiech, zmuszają do zadumy, gra na emocjach, powoduje iż po plecach przebiegają nam ciarki, a w głowie kłębią się przeróżne myśli.

Jednym słowem świetny zbiór opowiadań, który z cała pewnością na dłużej zagości w naszej literackiej świadomości.

Gorąco polecam!!! mniej

„Możliwe że będzie nowa wojna. Bałkany są beczką prochu a Muzułmanie czują się bardziej tureccy niż Turcy. Myślę o zdaniu mówiącym o zagrożeniu i wyobrażam sobie że każdego dnia dwóch czetników wraz z grupą kolegów snuje w tym zadymionym biurze wojenne opowieści”.

Francuz Hervé Ghesquière, który przeszło 20 lat temu był korespondentem wojennym w ogarniętej konfliktem zbrojnym byłej Jugosławii, po latach powraca, by na własne oczy przekonać się jak dziś wygląda ten region i czy straszne, wojenne, doświadczenia spowodowały że zwaśnione i zaangażowane w tamte wydarzenia narody (Serbowie, Chorwaci i Muzułmanie – zwani Bośniakami, na mocy traktatu pokojowego, żyjące razem w Bośni i Hercegowinie) wyciągnęły z tych straszliwych lat naukę na przyszłość.

To na wpół reporterska i na wpół sentymentalna podróż do miejsc po których przetoczył się okrutny walec historii, na zawsze odciskając na nich swoje piętno. Podróżując od miasta do miasta, napotykając znanych mu sprzed lat ludzi oraz poznając nowych (ze wszystkich zamieszkujących tu nacji) kreśli obraz współczesnego państwa, które, niestety, tak naprawdę nigdy nie wyzwoliło się z jarzma bałkańskiej wojny. Która tkwi w nich na tyle głęboko iż skutecznie hamuje wszelkie próby zbudowania nowego, wielokulturowego i wielonarodowego społeczeństwa. Niezdolnego i chyba nie zainteresowanego (przynajmniej nie widać tego po elitach władzy) żadnym kompromisowym czy kompleksowym rozwiązaniem, istniejących problemów.

To obraz narodów, które tak naprawdę żyją obok siebie, nie mają wspólnej wizji przyszłości (ani nadziei na taką) nie asymilują się ze sobą, nie tworzą żadnej wspólnoty czy płaszczyzny porozumienia, praktykując, często, swoistą formę apartheidu: osobne dzielnice, osobne szkoły i system oświaty, osobne sklepy, kawiarnie i restauracje, całkowita negacja związków mieszanych itd. Nie łączą się na bazie, wspólnej przecież (mimo ostatnich tragicznych wydarzeń),wielowiekowej historii, tradycji czy regionalnej kultury. Jedyne co, tak naprawdę, jest dla nich wspólne to wojna, a ta, nie jest, naturalnie, elementem na którym łatwo jest zbudować coś pozytywnego…

Porozumienie z Dayton, wynegocjowane w listopadzie 1995 zakończyło wprawdzie krwawą wojnę w byłej Jugosławii, ale nie przyczyniło się, w żądnym razie, do rozwiązania kłopotów tej części Europy.

Towarzysząc autorowi w jego dziennikarskiej wędrówce, trudno oprzeć się wrażeniu iż wszystko tutaj jest tymczasowe, przejściowe a decydujące rozstrzygnięcia są jedynie przesunięte w czasie. Wizja kolejnego konfliktu (nie ukrywają tego liczni rozmówcy naszego bohatera) niemal namacalnie wisi gdzieś w powietrzu. A będzie to konflikt zdecydowanie straszniejszy, gdyż wszystkie strony, pomne ostatnich doświadczeń, znacznie lepiej się do niego przygotują.

Świadczy o tym niesłabnące poparcie dla partii i organizacji jawnie nacjonalistycznych i populistycznych, zwłaszcza w Serbii, których retoryka nadal przemawia do odbiorców oraz wzrost zainteresowania lokalnej społeczności muzułmańskiej (dotychczas bardzo umiarkowanej) islamskim radykalizmem, będącym pokłosiem obecności licznych arabskich mudżahedinów, wspomagających w czasie konfliktu swoich, religijnych, pobratymców. Po raz kolejny więc w „bałkańskim kotle” zaczyna tlić się beczka prochu…

Opowieść o współczesnej Bośni jest również osobną opowieścią o miastach, miasteczkach i wsiach z których niemal każde ma swoją smutną, traumatyczna przeszłość oraz ludziach, którzy z pamięci o ofiarach i walki o odnalezienie ciał pomordowanych, uczynili sens swojego życia.

Wymienione w tytule Sarajewo jest oczywiście symbolem, który zna cały świat (Hervé Ghesquière opisuje bardzo sugestywnie jego skomplikowaną losy) lecz do mnie najbardziej przemówiły historię dwóch innych miejsc: Srebrenicy w której serbskie oddziały gen.Ratko Mladića dokonały największego po II wojny światowej, masowego ludobójstwa (przy biernej postawie holenderskich żołnierz ONZ) na około ośmiu tysiącach muzułmańskich mężczyźni i chłopców oraz Mostaru, niemal, po połowie podzielonego przez społeczność chorwacką i bośniacką. Obydwa te miasta są dziś odbiciem swoich czasów.

Czasów w których współczesna Bośnia i Hercegowina, kraj trzech narodów i trzech religii, zastygła w zupełnym marazmie, bierności politycznej, skostniałych układach i zależnościach, pogłębiających się trudnościach gospodarczych i ekonomicznych, baraku perspektyw dla młodych (coraz częściej wiążą oni swoją przyszłość z emigracją – i mówią o tym jawnie) i jedynie pozorowanych działaniach wyrażające chęć zbliżenia z Unią Europejską (lokalni politycy nie palą się do tego, gdyż zdają sobie sprawę iż zmiana władzy, która musiałaby nastąpić, w obliczu nowych wyzwań, mogłaby spowodować pociągniecie ich do odpowiedzialność za dotychczasowy okres sprawowania rządów oraz dawne grzechy).

Niestety, nie jest to dobra wróżba i prognostyk na przyszłość…
„Sarajewo. Rany są zbyt głębokie” to bez wątpienia jedna z najlepszych reporterskich publikacji z jaką miałem okazje zapoznać się w ostatnich latach. I nie chodzi tu o walory literackie czy bardzo emocjonalny język, którym posługuje się dziennikarz (choć nie można mu niczego zarzucić) lecz o wagę i prawdę przekazu. A ta jest, po prostu, przygniatająca.

„Było ich trzystu. Medyczna gwardia Hitlera w obozach koncentracyjnych. Bestie, potwory, zwyrodnialcy? Ludzie powołani, aby ratować życie, specjaliści, którzy w innych czasach prowadziliby zwykłą praktykę lekarską w jakimś niemieckim miasteczku”.

To jedna z tych lektur wobec których nikt z czytających nie pozostaje obojętny, bo i obojętny pozostawać nie powinien. To lektura,która na długi czas (a może i na zawsze) pozostawi  głęboką rysę w naszej podświadomości z powracającymi, co jakiś czas, potwornymi obrazami zbrodni.
Ale to książka ważna, potrzebna, choć, naturalnie, jej straszna i szokująca wymowa sprawia iż nie jest to lektura ani  łatwa ani też przyjemna w odbiorze .

Trzymamy w swoich rękach naprawdę, wstrząsające świadectwem historycznej prawdy oraz swoiste przesłanie, skierowanym do przyszłych pokoleń, iż powinny dokonać wszelkich, możliwych, starań aby koszmar wojny oraz związana z nią nietolerancja dla inności (nie ważne jakiej: rasowej, etnicznej, kulturowej, politycznej czy seksualnej) nigdy już nie powróciła.To historia morderców w białych kitlach, którzy stali się trybami  nowoczesnej, ciągle modyfikowanej i usprawnianej (o zgrozo!!!) machina masowej eksterminacji z wpisującymi się w nie  psudo-medycznymi eksperymentami, dokonywanymi  na więźniach obozów koncentracyjnych w Dachau, Gross-Rosen. KL Auschwitz, KL Mauthausen-Gusen KL Sachsenhausen i innych w okresie II wojny światowej.

A jest to obraz, który, po prostu zwala z nóg. Nie mieści się on w żadnych, znanych nam moralnych, etycznych, społecznych, czy po prostu ludzkich normach. Działalność  SS-mańskich oprawców   jest odbiciem prawdziwego piekła na ziemi, najokrutniejszego miejsca na świecie. brutalnego, wynaturzonego, odczłowieczonego, gdzie ludzka tragedia i cierpienie osiąga niespotykane rozmiary. Miejsc od którego Bóg na długo odwrócił swój wzrok.

Świadomość  tego  (dziś trudna, z naszej perspektywy, do zrozumienia) iż wszystkie te potworności  popełnili przecież  lekarze ( słynny Anioł śmierci Josef Mengele, Gerhard Buhtz,Sigmund Rascher, Fredrich Entress, Karl Barbor i wielu innych katów, którzy pojawią sie na kartach tej lektury), którzy ślubowali ratować i dbać o życie pacjentów, stawia wiele pytań dotyczących kondycji świata oraz  ludzkości jako takiej. 

 Być może właśnie  dlatego  Joanna Lamparska,  kreśląc biogramy poszczególnych zbrodniarzy oraz  tego czego dopuścili się na więźniach i więźniarkach próbuje jednocześnie odpowiedzieć na, myśle, nurtujących wielu, pytanie.

 Co takiego się stało iż ci inteligentni,  wykształceni ( niekiedy ze sporym naukowym dorobkiem),  wychowani najczęściej w normalnych,  stabilnych, często konserwatywnych, tradycyjnych czy  religijnych  rodzinach ludzie  stali się symbolem najgorszych, najczarniejszych  i najbardziej zwyrodniałych  cech  niemieckiego totalitaryzmu? Jak wielki miała na nich wpływ, wypaczona, narodowo socjalistyczna ideologia i gwarantująca bezkarność hitlerowska doktryna polityczna iż tak bardzo odeszli i sprzeniewierzyli się przysiędze Hipokratesa?

„Jakby w Auschwitz całe jego zło uwolniło się z okowów narzuconych przez warunki panujące w Gross‑ Rosen, tym biednym obozie, gdzie Entress mógł tylko mordować. Dlatego teraz łamie więźniom kości, żeby uczyć się je złożyć, sztucznie wywołuje stany zapalne, żeby spróbować umiejętności chirurgicznych w ich oczyszczaniu z ropy, przykłada „pacjentom” opatrunki z iperytem”.

Książka Pani  Joanny Lamparskiej „Lekarze od zabijania” to świadectwo straszliwych czasów w których ideologia i chęć stworzenia dominującej aryjskiej rasy doprowadziły do hekatomby ludności  i niewysłowionych cierpień, stających się udziałem milionów mieszkańców Europy i Świata.

 Lekcją z  której  ludzkość powinna wyciągnąć właściwe wnioski. Czy to zrobiła? Śmiem wątpić…

Ale, tak naprawdę, najważniejszy w lekturze jest głos ofiar. Ofiar, którym udało się przeżyć i wyrwać z tego koszmaru na jawie by dać, po wojnie, świadectwo prawdzie. I dlatego książkę warto przeczytać . Polecam.

„Mitem jest podawanie pewnej specyficznej wykładni dziejów, czy układów społecznych, opartej najczęściej na chwytliwej formule, za oczywistą i jedynie prawdziwą.[…] Polacy nie są w tym względzie wyjątkiem, acz wychowanie mityczne przybiera u nas specyficznie natrętne i nieraz karykaturalne formy, budujące najczęściej podwaliny do samozadowolenia zbiorowego. Dlatego też warto, tak mi się wydaje, z mitami owymi polemizować i świętości szargać”.

Ludwik Stomma, jeden z moich ulubionych historyków i propagatorów dziejów, bliższych i dalszych, po raz kolejny (wcześniej ukazały się min. „Historie niedocenione”, „Historie przecenione”, „Antropologia wojny”) zabiera nasz w fascynującą podroż po krętych meandrach polskiej historii.

Czyni to na łamach swojej najnowszej, okazującej się nakładem wydawnictwa Iskry (słynie ono z naprawdę interesujących i ambitnych pozycji) publikacji zatytułowanej „Polskie złudzenia narodowe”.

Jak sugeruje sam tytuł, tym razem, na literacko – badawczy warsztat autora trafiło owo szczególne pojęcie mitu, przez lata mające przemożny wpływ na kształtowanie się naszej narodowej świadomości, określonych światopoglądów, polityczno – społecznych relacji oraz procesów kształtujących dawny i współczesny obraz Polski i Polaków.

Na licznych, bogato opisanych i analizowanych pod różnymi kątami przykładach, (rozgrywających się na przestrzeni wieków) pokazuje nam to wielowymiarowe zjawisko w różnych jego odsłonach i warstwach, bezpardonowo obdzierając je z taniego patetyzmu, odkłamując utrwalone w świadomości fakty oraz walcząc z licznymi, różnej maści i orientacji, naleciałościami.

Będziemy więc mieli okazję zmierzyć się z odwiecznie podnoszonym tematem naszego szczególnego, geopolitycznego położenia i konsekwencjami jakie ono dla nas niesie. Przypomnimy sobie doniosłe i raczej jednostronnie utrwalone w naszej pamięci wydarzenia jak: Bitwa pod Wiedniem, Powstanie Styczniowe, Konstytucja 3Maja, Monte Casino, Powstanie Warszawskie, Marzec 68 itd.

Na karty lektury powrócą kontrowersyjne postacie Jana Kazimierza, Jana III Sobieskiego, Stanisława Leszczyńskiego, Stanisława Augusta Poniatowskiego, Juliana Ordona, Ignacego Jana Paderewskiego czy cieszącego się wprawdzie słowackim rodowodem, ale obecnego w naszej ludowej tradycji Janosika.

Dotkniemy tak skomplikowanych i silne obecnych w różnych epokach zagadnień jak masoneria, antysemityzm, przyjaźń polsko-amerykańska, wielka i mała emigracja czy tzw. kult jednostki.

Mnie osobiście szczególnie zainteresowały rozdziały dotyczące polskich samobójców oraz tych nieszczęsnych fragmentów naszej burzliwej historii, w których Polak zbrojnie występował przeciw Polakowi.

„Targniecie się na własne życie uważane jest przez Kościół rzymskokatolicki za grzech, i to ciężki, że samobójców nie grzebie się – taka jest przynajmniej zasada-w poświęconej ziemi. Pomimo to katolicki nasz naród, lubuje się w roztaczaniu wizji patetycznych i podniosłych samobójstw. Problem w tym, że kiedy porównać narodowe obrazy z faktami, niemal zawsze coś okazuje się nie tak, a czasem wychodzi całkowicie odwrotnie”.

Każda z odmalowanych tu historii opowiedziana i zinterpretowana jest w charakterystycznym dla Ludwika Stommy stylu, przepełnionym ogromną wiedzą, doświadczeniem, głębszą refleksją i bardzo zręcznie prowadzoną argumentacja, za pomocą której autor próbuje przekonać nas do swoich opinii.

Nie jest to publikacja typowo historyczna, w pełnym rozumieniu tego słowa, więc autor ma dużą swobodę w ocenie faktografii i uświęconego tradycją sposobu traktowaniu naszej przeszłości. Co ważne, dla nas odbiorców, nie traktuje tych wydarzeń jedynie jako suchych historycznych zjawisk (daty, postacie, wydarzenia, biografie), lecz jako wciąż żywy, wpływający na współczesność dziejowy mechanizm, który w nawale codzienności po prostu gdzieś nam umyka.

Dużym plusem, podobnie jak we wcześniejszych publikacjach z którymi miałem okazje się zapoznać, jest ukazanie naprawdę wielu, niezwykle cennych, ciekawych i mało znanych faktów z różnych okresów naszych dziejów.

Oczywiście, jak przy każdej literaturze tego rodzaju, z przytoczonymi tu tezami, teoriami i popierającą je argumentacją możemy zgadzać się lub nie, są jednak na tyle interesująco przedstawione iż warto się z nimi zapoznać i wyrobić sobie własny osąd. Już samo to że się nad tym zastanawiamy jest wielkim sukcesem autora i jego lektury.
Błyskotliwość, nieszablonowość i niezłe pióro, powoduje iż po raz kolejny trafia do naszych rąk książka, którą czyta się z wielką i niekłamaną przyjemnością. I nie dotyczy to tylko entuzjastów i pasjonatów historii.

Zdecydowanie polecam.

„Opowieść o Annie Politkowskiej – nieustraszonej dziennikarce, która odważnie ujawniła prawdę o Rosji” .

„A teraz, towarzysze deputowani, kto jest za wyborem Władimira Władimirowicza na cara, może opuścić ręce i odejść od muru”-mój ulubiony cytat z książki Anny Politkowskiej „Udręczona Rosja . Dziennik buntu”.

Trzymamy w swoich rękach fascynującą książkę o życia i  zawodowej karierze wyjątkowej kobiety oraz twardej, bezkompromisowej, rosyjskiej reporterki, Anny  Politkowskiej,  która za wieloletnią  działalność twórczą, opisujący ponury  reżim  Władimira Putina
zapłaciła najwyższą z możliwych cen, cenę własnego życia. W dniu urodzin dyktatora,  7 października 2006,  została zamordowana we własnym domu i  jak możemy się domyślać, mimo przeprowadzonego śledztwa,  mocodawców nigdy nie ujawniono.

Autorką prezentowanej  publikacji  jest córka naszej bohaterki, Wiera Politkowska, również uznana dziennikarka, co powoduje, naturalnie, bardzo głęboki wymiar  osobisty, rodzinny a  miejscami wręcz intymny. Pozycja jest wstrząsająco wyrazista, mocno osadzona we współczesnych realiach i  wiele wnosząca do naszej wiedzy, dotyczącej tego co dzieje się za naszą wschodnią granicą.

 To w pewnym sensie próba rozliczenia się autorki z własną przeszłością, zarówno w kontekście  rodzinnym  jak i szerzej ogólnorosyjskim- politycznym i społecznym, której zarówno jej matka ja i ona sama były wnikliwymi i bardzo krytycznymi  obserwatorkami.  Po agresji na Ukrainę, w trosce o bezpieczeństwo swoje i swojej córki  Wiera Politkowska  zmuszona została do emigracji na której przebywa do dziś,
 Opowieść o życiu tytułowej ‚Matki” jest również a może przede wszystkim opowieścią o putinowskiej Rosji (widzianej tu  również przez pryzmat ojca i brata autorki), w której nie ma już wolność, w której łamane są prawa obywatelskie i prawa człowieka, kwitnie cenzura a państwo ściśle  oplecione mackami służb specjalnych zamieniło się w totalitarną dyktaturę.
Dyktaturę  w której  korupcja osiąga zatrważające rozmiary, gdzie opozycjoniści  padają ofiarami zastraszania, szantażu, pobić lub  znikają  bez śladu.   Gdzie fałszowane są wybory, tłamszone są niezależne media a nieprawomyślni dziennikarze czy zbyt niezależni biznesmeni trafiają za kraty więzień czy do ciężkich obozów pracy.  Tej  Rosji, którą tak piętnowała i o zmiany w której tak walczyła Anna Politkowska.

To również wyłaniający się z lektury obraz  władzy, która nie cofa się przed agresją na inne państwa: atak na Czeczenie, wojna w Gruzji, aneksja Krymu, wojna  w Donbasie czy ostatnia, rozgrywająca się na naszych oczach,  pełnoskalowa inwazja na Ukrainę. To właśnie zbrodnie armii rosyjskiej, ujawnione przez Annę Politkowską,  na narodzie czeczeńskim  miały stać się powodem dokonania na niej tego strasznego,  skrytobójczo mordu.

Książka Wiery Politkowskiej „Matka. Anna Politkowska. Życie w imię prawdy” to znakomicie napisana  lektura oraz swoisty hołd złożony wspaniałej dziennikarce oraz  wszystkim niezłomnym ludziom walczącym o sprawiedliwość i prawdę  zarówno  Rosji i na całym świecie. 
Gorąco polecam. 

„Podejmowałem swoje walki, nie zważając na układ sił dlatego często przegrywałem. Ale otrzepywałem kolana, stawałem i zajmowałem pozycja bojową. Stąd moje życie przypomina sinusoidę, to na przemian sukcesy i porażki, wzloty i upadki”.

Postać Janusza Rolickiego,  niekwestionowanej ikony polskiego dziennikarstwa, mistrza reportażu  i legendy telewizji jest niewątpliwie doskonale znana, szczególnie starszej grupie czytelników.

Dziesięciolecia ciągłej obecności  w rożnych strukturach polskich mediów  („Trybuna”, „Polityka”, „Kultura”, „Fakt”, „Uważam że”, redaktor kutykularny Telewizji Polskiej, współtwórca „Godziny szczerości”, „Sam na San”, „XYZ,  pierwszej rodzimej telenoweli „Labirynt” i zupełnej  bestsellerowej pozycji  „Przerwana dekada” czyli wywiadu z byłym I sekretarzem PZPR Edwardem Gierkiem) sprawiają iż niezwykle bogaty zasób wiedzy i zawodowego doświadczenia jaki posiadł, i  którym chce się z podzielić, jest doprawdy imponujący.

W rozmowie z Krzysztofem Pilawskim, która przybrała formę „wywiadu rzeki”, wyłania się  bardzo osobista a miejscami nawet intymna biografia Janusza Rolickiego, ukazana na przestrzeni kilku dziesięcioleci (od lat czterdziestych po dziewięćdziesiąte  minionego wieku) naznaczona rodzinnym dramatem i wojenną traumą: okupacja, ucieczka do Warszawy, morderstwo wujów w Katyniu, śmierć matki i kolejnego krewnego w Powstaniem Warszawskim, trudne powojenne lata, opieka ciotki ( byłej więźniarki Auschwitz) i bolesne dorastanie w Zakopanem.

Ta książka to prawdziwa kopalnia wiedzy o czasach i ludziach poprzedniego systemu  i świadectwo ważnych historycznych, politycznych i społecznych wydarzeń, których nasz bohater  był świadkiem, komentatorem, uczestnikiem lub twórcą.

Odsłania i ubiera w bardzo wnikliwy historyczny rys meandry codziennego życia w pokręconej PRL-owskiej rzeczywistości w jej różnych odsłonach. Ujawnia mechanizmy  i kulisy funkcjonowania mediów tego okresu, naznaczonych cenzurą, nadzorem służb specjalnych i poddawanych mniej lub bardziej jawnymi naciskami partyjnych elit.

To niezwykle interesująca i ciekawa opowieść o dziennikarskim środowisku oraz  ludziach ( niekiedy z pierwszych stron gazet) z którymi nasz bohater  zetknął się podczas wielu lat kariery zarówno na płaszczyźnie służbowej jak i osobistej,  których opisuje z niezwykłą barwnością, przenikliwością  a niekiedy humorem,  przytaczając małe znane fakty i ciekawostki z ich życia.

To również historia codziennych zmagań naszego bohatera z otaczająca nas rzeczywistością, przeciwnościami losu, ludzką ignorancją,  głupotą i zmieniająca się władzą.

„Wańka-wstańka” to niezwykle ciekawa, mądra i  łatwa w odbiorze lektura dla wszystkich, którzy interesują się najnowszą historią naszego kraju, rzucająca  wiele nowego światła na wydawałoby się znane wszystkie fakty, wydarzenia i  ludzi w nich uczestniczących.

Zdecydowanie polecam.

„Słowianie nieustraszeni z oręża, łagodni z przyrodzenia, przez wolne wędrówki szukali tylko ziemi, którą by potem własnego czoła upłodnić mogli”.
Nakładem Wydawnictwa ISKRY ukazała się książka Zdzisława Skroka zatytułowana „Słowiańska moc, czyli o niezwykłym wkroczeniu naszych przodków na europejską arenę”. 
To niezwykle fascynująca i ciekawa podróż do świata naszych praprzodków, podana w przystępnej, zrozumiałej nawet dla laika, popularnonaukowej formie.
 

Zdzisław Skrok mierzy się z mitami, narosłymi, wiekowym,i przekłamaniami, niedopowiedzeniami, naginaniem faktów  i naleciałościami zarówno natury historycznej jak i politycznej. Odkrywa przed czytelnikiem nieznane fakty z zamierzchłej przeszłości, kusi ciekawostkami oraz próbuje zapełnić liczne  „białe plamy” tego okresu.  Poddaje wnikliwej i wielopłaszczyznowej analizie znane wszystkim wydarzenia, przytacza starożytne zapiski dotyczące naszego regionu i zamieszkujących go ludów,  obala skostniałe teorie i tworzy nowe, niekiedy błyskotliwe, hipotezy.

W swych badaniach opiera się na antropologii, historii, archeologii, językoznawstwie i wszelkich dostępnych nam obecnie formach badawczych.

Książka składa się z dwóch części:

Pierwszej, w której autor skupia się nad zagadnieniami dotyczącymi pochodzenia ludów słowiańskich, ich zróżnicowania etnicznego, środowiskowego, kulturowego, politycznego i językowego. Miejsc z których przybyli, kontaktom i stopniu pokrewieństwa z innymi sąsiednimi plemionami, skutkom jakie towarzyszyć musiały tzw. „migracji ludów” i coraz większemu postępowi cywilizacyjnemu. Ukazuje nam kształtowanie się podwalin rodzącej się państwowości (a wcześniej demokracji plemiennej),oraz skutków jakie ona za sobą niosła, oraz to jak Słowianie byli widziani i opisywani przez im współczesnych.

Cześć druga to opis wierzeń, religii, zwyczajów, obrzędowości, oraz szeroko rozumianej obyczajowości naszych przodków i wszystkiego co związane z ich duchowością i pojmowaniem otaczającego ich świata. .

Książka próbuje też znaleźć odpowiedź na nurtujące od lat archeologów i historyków pytania:

Skąd pochodzimy? Gdzie powstały pierwsze ośrodki naszej władzy i czyja, tak naprawdę, była to władza? Czy Wielkopolską rządzili Goci? Co z poprzedzająca Piastów dynastią Popielidów ? Czy Mieszko nasz pierwszy (?) władca był Wikingiem? Jak wyglądały wzajemne międzyplemienne zależności i przenikanie się kultur?

To prawdziwa kopalnia wiedzy o tych najdawniejszych i najmniej znanych nam czasach. Mimo sporego ciężaru gatunkowego, jest świetnie i niebanalnie napisana, niesłychanie ciekawa, poruszająca, zaskakująca i zmuszająca to przewartościowania dotychczas posiadanej wiedzy.

Znakomita pozycja dla wszystkich pasjonatów historii dawnej i archeologii, oraz tych którzy pragną poznać tajemnice naszych przodków… i naszych korzeni. W jej świetle, pewne wydarzenia i życiorysy ludzi zaczynają wyglądać zupełnie inaczej, dość znacznie zmienia się również nasze spojrzenia na niektóre zagadnienia.

Gorąco polecam!!!

„Śmierć łączy skuteczniej od miłości„. 

„Tuż u granic czai się prawdziwe zagrożenie. Krwiożerczy drapieżnik szczerzący kły, gotów rozszarpać każdego, kto stanie mu na drodze. Jedynym ratunkiem wydaje się zjednoczenie wobec wspólnego wroga. Wojownicy muszą zapomnieć o krzywdach, zdradach i przelanej krwi. Jeśli się nie uda, prawdziwa rzeź dopiero się zacznie”. 

Powieść Arkady Saulskiego  jest lekturą w której udało się autorowi  połączyć  młodość, świeżość spojrzenia oraz  ciekawie przedstawioną opowieść   z dobrym literackim warsztatem, co, naturalnie, musiało pozytywnie wpłynąć na odbiór lektury i zaskoczyć czytelnika. Tym bardziej iż w natłoku podobnych gatunkowo historyczno-przygodowych  tytułów, coraz trudniej o coś  prawdziwie oryginalnego i twórczego.

Zdecydowanie najmocniejszym akcentem opisywanej  publikacji  są bardzo interesujące kreacje bohaterów  i to zarówno tych pozytywnych  jak i negatywnych, choć tu akurat kwestia  klasycznego podziału na Dobro i Zło jest dość dyskusyjna i  płynna. To właśnie oni  są motorem napędowym  toczących się w powieści wydarzeń  i to  na ich  barkach  dźwigany jest cały ciężar fabuły. A dzieje się sporo  gdyż  wraz z rozwojem wątków  akcja zyskuje na dynamice, brutalności i nieprzewidywalności, co oczywiście,  jak najbardziej cieszy.

To wciągająca opowieść o honorze wojownika, odkupieniu, okrutnej  wyniszczającej wojnie, przelanej krwi, przeznaczeniu  i trudnych wyborach. O przeplataniu się przeszłości z teraźniejszością, demonach dręczących duszę i ciało, oraz iskierce nadziei, która tkwi w każdym z nas. 

Fabuła bogata, wielowątkowa i rozbudowana. Napisana z niewątpliwą pasją i  rozmachem.  Bardzo klimatyczna, utrzymana w średniowiecznej  konwencji i stylistyce dawnej  feudalnej Japonii i  czerpiąca pełnymi garściami  z tego mrocznego,  surowego ale i jakże  fascynującego świata. 

Wszystko, naturalnie, wpisane w losy poszczególnych postaci a w szczególności, co oczywiste i zrozumiałe, głównego bohatera powieści, Ducha, japońskiego wojownika  zamieszanego w konflikt dwóch wielkich rodów ze wszystkimi tego stanu rzeczy konsekwencjami. Człowieka. który zmaga się z własnymi słabościami, demonami  przeszłością, dźwigając bagaż  traumatycznych przeżyć i niełatwych życiowych decyzji choć szczegółów, naturalni, nie zamierzam  zdradzać. 

„Czarne miecze” Arkady Saulskiego to świetnie napisana, wolna od utartych schematów historia, z wciągającą intrygę oraz odznaczającą się dużą ekspresją akcją-końcowa bitwa zaspokoi z pewnością apetyty i gusta wszystkich miłośników scen batalistycznych. 

W połączeniu z niezwykłą plastycznością opisów i przestrzenną wyobraźnią autora otrzymujemy rozrywkę, którą bardzo dobrze się czyta i po której ma się ochotę na więcej. Polecam.

„Wciągająca powieść sensacyjna, która – być może – kryje w sobie drugie dno”.

Książka Pana Witolda Gadowskiego jest, z całą pewnością, jedną z ciekawszych, literackich, pozycji jakie ostatnimi czasy miałem okazję przeczytać.

Uderza realizmem zdarzeń  i zachowań oraz dociekliwą obserwacją naszej, polskiej, rzeczywistości. Autor znakomicie prowadzi intrygę, właściwie stopniuje napięcie i tworzy własną, niepowtarzalną, lekko mroczną, aurę zagrożenia i strachu, która niczym gęsta, tropikalna, mgła oplata przedstawione w powieści postacie i wydarzenia.

Prezentuje dużą dbałość o szczegóły oraz naprawdę dobrą znajomość naszych historycznych realiów, zwłaszcza w odniesieniu do wydarzeń z najnowszej historii Polski.

To obraz brutalnego, okrutnego i cynicznego świata PRL-owskich służb specjalnych.

Wychodzą na jaw ciemne, skrzętnie przez lata skrywane tajemnice przeszłości, dotyczące ludzi i zdarzeń, które miały miejsce w komunistycznej Polsce oraz po jej upadku w dobie tzw. rodzącej się demokracji.  Uwikłanie ówczesnych, polityczno-partyjnych, elit, mechanizmy sprawowania przez nich niepodzielnej władzy (w jej różnych wymiarach i aspektach), oraz złowrogi cień służb specjalnych, wojskowych i cywilnych.

Lektura szokuje, szarpie emocjami, zmusza do przewartościowania posiadanej wiedzy i zastanowienia się nad, takim a nie innym, obliczem naszego kraju, tym ówczesnym i tym dzisiejszym.

Główny bohater powieści, Andrzej Brenner to bezkompromisowy dziennikarz śledczy (dziś, powiedzielibyśmy, przysłowiowy, wolny strzelec), który w toku prowadzonego przez siebie dochodzenia wpada na trop (i ujawnia kulisy) największej afery finansowej kraju: defraudacji pieniędzy z Funduszu Budowy Gospodarki.

Pozyskując informatorów i nie bacząc na grożące mu niebezpieczeństwo, krok po kroku, odkrywa kolejne elementy układanki w której bez trudu odnajdziemy szereg bardzo wyraźnych odniesień  do naszych czasów. Zagadka goni zagadkę, tajemnica tajemnice i nic nie jest tym czym wydaj się na pierwszy rzut oka. Zwłaszcza analogia do najgłośniejszej i wciąż osnutej tajemnicą  afery FOZZ-u ( Fundusz Obsługi Zadłużenia Zagranicznego) często nazywaną „matka wszystkich afer” jest aż nadto wymowna i autor wcale się z nim nie kryje.

Witold Gadowski znakomicie przedstawia wzajemnie, przenikające się i oddziałujące na siebie środowiska polityczne i  biznesowe, skonfliktowane, dbające jedynie o własne interesy, szeroko pojęte media, oraz iście pajęczą sieć  wzajemnych ( jawnych i niejawnych) układów i zależności.

Książka jest świetnie (i bardzo sugestywnie) napisana, intryguje, ciekawi, nie stroniąc przy tym od ukazania tych najbardziej brutalnych i bezwzględnych aspektów naszego życia.

„Wieża komunistów” to naprawdę warta polecenia pozycja dla wszystkich miłośników naszej historii najnowszej, która z całą pewnością zapewni wiele godzin bardzo dobrej i rzetelnej, literackiej rozrywki.