„Polacy, po latach kłamstwa, przeinaczania prawdy, mistyfikowania, po latach politycznego ścigania ludzi za głoszenie prawdy nie chcą być już oszukiwani. W swej odzyskanej wolnej ojczyźnie chcą słyszeć prawdę i nic w tym dziwnego. Chcą słyszeć prawdę od polityków i prawdę od historyków. Chcą zrozumieć świat, w którym żyją i chcą wiedzieć, komu i za co stawiają pomniki”.
Mój głęboki i wciąż niezachwiany szacunek Dariusz Baliszewski, jako historyk oraz bezkompromisowy propagator naszej trudnej historii najnowszej, zyskał już lata temu, prowadząc unikalny, jak na owe czasy i warunki polityczne, program „Rewizja nadzwyczajna”. Później, wielokrotnie śledziłem jego badawcze dokonania i stykałem się z nim przy okazji innych telewizyjnych projektów ( „Świadkowie”), radiowych audycji, publikacji książkowych ( „Trzecia strona medalu”) czy artykułów pojawiających się mi w gazetach „Wprost” czy „Newsweek”.
Dziś, mamy okazję zapoznać się z zbiorem jego interesujących artykułów wydanych w formie zwartej, zatytułowanych „Wojna, tajemnica, miłość” w których z niezłomną wiarą i zaangażowaniem tropi i odkrywa skrywane przez lata (a często świadomie fałszowane) zagadki naszej narodowej przeszłości. Książka (oprócz bardzo ciekawego wstępu) składa się z kilku pogrupowanych tematyczne rozdziałów, których treści odnoszą się do zawartych w ich tytule haseł: prawda, polityka, wojna i polityka, miłość.
Znajdziemy więc twardą i konsekwentną polemikę z peerelowską wersją naszej historii oraz odniesieniami do jej współczesnego, bardzo jednostkowego traktowania. Problematykę dotyczącą burzliwych, wciąż skrywających wiele sekretów czasów II Rzeczypospolitej (zabójstwo prezydenta Gabriela Narutowicza, zamach majowy) ważnych, tragicznych wydarzeń okresu II wojny światowej ( zbrodnia katyńska, powstanie warszawskie) i hitlerowskiej okupacji , przejawom wielkiej (i małej) polityki, która spowodowała iż na długie dziesięciolecia wepchnięci zostaliśmy w objęcie Wielkiego Brata oraz ludzi, którzy odegrali istotną, choć nie zawsze najszczęśliwszą czy warta upamiętnienia, role w dziekach naszego narodu.
Powróci więc historia nieudanego zamach na Adolfa Hitlera w 1939 roku, kulisy powrotu do Polski marszałka Edwarda Rydza Śmigłego, próby utworzenia (na wzór norweski) kolaboranckiego rządu polskiego, użycie przeciw Niemcom, przez specjalnie wyselekcjonowanie komórki polskiego państwa podziemnego, broni biologicznej, miłości rozkwitającej w cieniu ludzkich tragedii i dramatów oraz pikantnych szczegółów z życia polskich elit władzy (prezydent Ignacy Mościcki).
Na moją szczególną uwagę zasłużyły artykuły odnoszące się do największych sekretów owych czasów, które nawet dziś, po tylu latach, budzą kontrowersje i wątpliwości: zabójstwo I sekretarza Polskiej Partii Robotniczej Marcelego Nowotki (chyba najbardziej tajemnicza i zagmatwana zbrodnia tego okresu), samobójstwo dwóch wielkich Polaków i gorących patriotów: Walerego Sławka i gen. Bolesława Wieniawy Długoszowskiego czy makabryczna zbrodnia dokonana na wdowie po marszałku Rydzu Śmigłym, Marcie Zaleskiej, kojarzona ze zniknięciem jego pamiętników.
Dariusz Baliszewski, i ta lektura jest tego najlepszym przykładem, niestrudzenie okłamuje meandry naszej historii, zapełnia jej białe plamy, stawia, czasem bardzo niewygodne pytania czy hipotezy, przywraca ważną dla nas prawdę (jaka by ona nie była) i dziejowy dorobek zasłużonych dla ojczyzny postaci (często zapomnianych czy pomijanych ze względów politycznych). Ma przy tym naprawdę dobre pióro i warsztat co, oczywiście, bardzo pozytywnie wpływa na odbiór lektury.
„Wojna, tajemnica, miłość” jest więc pozycją, która zdecydowanie warta jest polecenia i bliższego poznania.
