To już piąta i niestety ostatnia, finałowa część, chyba najlepszego (przynajmniej moim zdaniem) historycznego cyklu, pióra Pani Elżbiety Cherezińskiej (polecam przy okazji cykl „Harda” oraz niezrównany „Legion”), która zabiera nas we wspaniały i wielobarwny (w każdym, niemal, wymiarze) czternastowieczny świat naszych przodków. To również bezpośrednia kontynuacja losów poznanych wcześniej bohaterów oraz podsumowanie i zamkniecie powieściowych wątków, które przez tyle tomów rozpalały naszą, czytelniczą, wyobraźnię.
Po raz kolejny udało się autorce tchnąć oddech świeżości w uświęcone wielowiekową tradycją, suche a bywa że i skostniałe czy bardzo szablonowe traktowanie naszych, średniowiecznych dziejów, pozwalając przez pryzmat swoich bohaterów (zarówno głównych jak i pobocznych- zwłaszcza ich, gdyż nie są obciążeni typowo historyczną spuścizną) odkryć na nowo dawne, niekiedy zapomniane już wydarzenia, sekrety dynastii, tajemnice czasów i wziąć udział w okrutnej, krwawej i bezpardonowej walce o utrzymanie krakowskiego tronu. A jest to, pamiętajmy, czas krwawych konfliktów zewnętrznych i wewnętrznych, prawie nieustającej wojny na naszych granicach, wielkich bitew, oblężeń, najazdów, zasadzek, potyczek i zwykłych mordów, czas niewysłowionego cierpienia i ludzkich dramatów. To również lata krętych dyplomatycznych ścieżek, kojarzonych politycznie małżeństw, intryg, kłamstw, łamanych paktów i obietnic, trucicielstwa i skrytobójczych zabójstw, niekończącej się waśni o wpływy stronnictw politycznych i wielkich rodów.
Świat wielkich namiętności, miłości, przyjaźni, poświęcenia, ponadczasowych idei lecz również wybujałych i niepohamowanych ambicji, chciwości, dbania jedynie o własne, partykularne, interesy, dążenie do zaszczytów i władzy za wszelką cenę. Gdzie przeszłość i teraźniejszością ściśle się splata, wpływając na bieg przedstawionych wydarzeń, a dwie jakże przeciwstawne sobie religie i światopoglądy (chrześcijaństwo i wciąż tkwiące w narodzie pogaństwo) mimo upływu lat, nadal ścierają się ze sobą i jest to, bez wątpienia, jeden z najciekawszych wątków, zarówno tej lektury jak i całego cyklu.
Najważniejsi w powieści pozostają nadal jednak jej bohaterowie, będący elementem łączącym literacka fikcję z prawdziwymi, historycznymi wydarzeniami.
Przyglądamy się ich poczynaniom i sposobom w jaki realizują swoje zamierzenia, poznajemy ich poglądy, sposób życia i funkcjonowania w określonych realiach tego czasu, obserwujemy jak kształtują się ich osobowości i charaktery.
Wyłania nam się z tego obraz Piastów ( i nie tylko Piastów, bo zaglądamy również na ziemie czeskie, węgierskie, ruskie, litewskie czy należące do Zakonu Krzyżackiego) ) jakich nie znamy, co powoduje iż wydają nam się jacyś bliżsi, bardziej namacalni, prawie realni i z większym zrozumieniem traktujemy motywy przyświecające ich działaniom. Losy naszych bohaterów ściśle splecione są z losami Królestwa Polskiego i jego mieszkańców, oglądamy więc dramatyczne wydarzenia tamtych dni z ich perspektywy, udzielają nam się ich emocje, uczucia i sposób postrzeganie świata. Atrakcyjna, z punktu widzenia czytelnika jest wieloosobowa narracja pozwalająca nam widzieć toczącą się akcję z perspektywy różnych osób, często o odmiennych poglądach, religii, statusie społecznym, materialnym czy politycznej orientacji.
Dużym atutem są występujące i przeplatające się, niemal przez cała lekturę, wątki fantastyczne (walczące herbowe zwierzęta i bestię) i mistyczne, które budują swoisty klimat i koloryt , znacznie wzbogacając samą opowieść, a tym samym wpływając na czytelnicze odczucia.
Na każdym kroku widać doskonałe merytoryczne przygotowanie autorki, która z całą pewnością wiele czasu i ciężkiej pracy poświęciła na studiowaniu i odkrywaniu XIV wiecznych polskich realiów (w jej różnych aspektach) i znajduje to odzwierciedlenie w powieści.
Książkę Elżbiety Cherezińskiej „Odrodzone królestwo” polecam wszystkim miłośnikom naszej historii, zwłaszcza doby średniowiecza, którzy chcą spojrzeć na ten niezwykle ważny okres naszych dziejów nie tylko przez pryzmat znanych nam z historii wielkich bitew i orężnych zmagań.