„Na czym polega skuteczność rosyjskiej propagandy? Jak to możliwe, że przez ostatnich sto lat, Rosja trzyma w emocjonalnym szachu wielokrotnie silniejszy od niej pod każdym względem Zachód?”.
Mówiąc szczerze, mam pewien kłopot z twórczością Pana Grzegorza Brauna oraz głoszonymi przez niego poglądami czy tezami, choć osobiście bardzo cenie go za analityczny umysł, bezkompromisowość w dążeniu do celu oraz ogromny zasób posiadanej wiedzy.
Podobnie jest również w kontekście prezentowanej tutaj pozycji „System. Od Lenina do Putina” (ma moją ulubioną formę, wywiadu rzeki) po którą siegnołem licząc na sporą garść mało znanych informacji, dotyczących wydarzeń i postaci XX w odniesieniu do naszego wschodniego sąsiada i faktycznie nie zawiodłem się w tej materii.
Grzegorz Braun jest jednym z tych publicystów, którzy po raz kolejny udowadniają iż historia nie jest jedynie zbiorem suchych, ułożonym chronologicznie faktów i zjawisk, lecz wielopłaszczyznową, tętniąca życiem, mozaiką burzliwych wydarzeń, ludzkich losów oraz czasów, które fascynują, pociągają nas swoją tajemniczością i stanowi przykład (nie zawsze pozytywny czy godny naśladowania, rzecz jasna) dla przyszłych pokoleń.
Autor skupił się na ukazaniu w dość szerokim kontekście politycznych dziejów Rosji a później ZSSR (pojawiły się tu również bardzo ciekawe wątki dotyczące naszego kraju) od czasów rewolucyjnych aż po upadek komunizmu w latach 90-tych. Skupia się na aspektach natury politycznej, militarnej, dyplomatycznej, ideologicznej, zawiłej sytuacji wewnętrznej i zewnętrznej, charakteryzującej radzieckie państwo oraz ogromu ludobójstwa, którego się ono dopuściło na różnych etapach swojego istnienia. Będziemy mieli okazję przyjrzeć się rozmaitym historycznym procesom, które umożliwiły niewielkiej czy wręcz marginalnej, początkowo, partii bolszewickiej bezwzględne wyeliminowanie konkurentów oraz przejęcie a później, przez dziesięciolecia, utrzymanie i poszerzenie swojej władzy.
Powrócą więc zarówno głośne czy przełomowe fakty tego okresu jak i takie, które znane są wybranym badaczom, zajmujących się tą tematyką w bardzo charakterystycznej interpretacji Pana Grzegorza Brauna. I właśnie owa ich interpretacja jest elementem, który budzi moje największe wątpliwość, choć autor ma, jak najbardziej, prawo do własnego zdania w tych kwestiach, bo pewne uproszczenie wydarzeń i zjawisk do spiskowych teorii dziejów (wielkiej międzynarodowej finansjery, Żydów, masonerii, wszechwładnych służb specjalnych itd.) jakoś średnio przebija się do mojej historycznej świadomości, tym bardziej iż argumentacja autora, by podeprzeć się przykładem opisującym dramatyczne wydarzenia Polskiego Października 1956 nie jest podparta żadnym materiałem dowodowym.
Jednym z najciekawszych wątków w lekturze (i tu duży ukłon) są kulisy, słynnej, wielopoziomowej i przeprowadzonej po mistrzowsku operacji „Trust” „matki wszystkich prowokacji“ i tworzonych później na jej podobieństwo innych, tego rodzaju akcji (również w Polsce – „Operacja Cezary”) i innych krajach tzw. Demokracji Ludowej, która wiele wnosi do posiadanej przez nas wiedzy o schemacie postępowania i metodologii działań sowieckich służb specjalnych.
Książkę „System. Od Lenina do Putina” naprawdę znakomicie się czyta i duża w tym to zasługa, zarówno samego Grzegorza Brauna oraz jego bogatego, kwiecistego języka jak i prowadzącego rozmowę Rafała Otoki-Frąckiewicza, który umiejętnymi, inteligentnie zadawanymi pytaniami właściwie kierunkuje tematy rozmowy.
Niezależnie więc od własnych, takich czy innych poglądów czy przekonań, warto sięgnąć po tą lekturę i zapoznać się z burzliwą, tragiczną i krwawą sowiecką historią ubiegłego wieku. Być może ułatwi mam to lepiej zrozumieć specyfikę tego państwa, dawniejszą i bliższą, co szczególnie ważne jest w obliczu ekspansywnej i wielowektorowej polityki współczesnej, putinowskiej, Rosji. Polecam.
