Jan Karski „Jedno życie” tom II

„Inferno. Piekło wojennej zbrodni. Piekło polityki i ludzkich wyborów”.

To jedna z tych lektur dla których zdecydowałem się założyć tego błoga. Szalenie interesująca, mądra, dotykająca rzeczy ważnych i posiadająca ponadczasowe przesłanie. Oparta na prawdziwych wydarzeniach, wpisanych w dzieło życia człowieka ze wszech miar wyjątkowego.

To druga  część opowieść  o Janie Karskim (właściwie Janie Kozielewskim) spisana przez jego przyjaciela, powiernika i wieloletniego współpracownika Waldemara Piaseckiego, który posiadł wiedze dotyczącą wielu aspektów życia naszego bohatera (ze szczególnym uwzględnieniem tych  osobistych i  rodzinnych)  zupełnie niedostępną, nawet dla najdociekliwszego badacza. Doskonała znajomość charakteru, osobowości, sposobu postrzegania świata i towarzyszących mu zjawisk czy bardzo indywidualnych odczuć, pozwoliło autorowi właściwie  ocenić i zinterpretować przedstawione wydarzenia.

Po niesłychanie   fascynującym i miejscami zupełnie nieznanym opisie dwudziestolecia międzywojennego w II Rzeczypospolitej, zawartym w tomie I, przyszedł czas na najbardziej dramatyczny i brzemienny w skutki okres w życiu naszego narodu: II wojnę światowa i hitlerowską okupacje.

To też najbardziej burzliwy okres w życiu Jana Karskiego, czas działalności konspiracyjnej i kurierskiej, wliczając w to, oczywiście,  ową najważniejszą życiową misję, której celem było poinformowało całego, cywilizowanego, świata o zbrodniach popełnionych przez nazistowskie Niemcy i straszliwym obliczu Holocaustu. Misji,  która na zawsze zapewniła temu skromnemu człowiekowi, właściwe miejsce  w naszej historii  i panteonie narodowych bohaterów, choć  dopiero po latach (w czasach PRL-u było to, naturalnie, nie do pomyślenia, gdyż komunistyczne władze, wszelkimi sposobami,  próbowały pomniejszyć, zbagatelizować i zafałszować jego dokonania) nadano temu odpowiednią formą i rangę.

W książce znajdziemy licznie fakty pozwalające nam w sposób obiektywny, nie obciążony, naturalną, powojenną,  historyczną spuścizną,  poszerzyć naszą wiedzę  dotyczącą codzienności okupowanego kraju i jego walczącej stolicy. Pozwala nam, niejako od środka, (co szczególnie istotne, gdyż dotyczy człowieka doskonale zorientowanego w opisywanej tematyce), spojrzeć na struktury i  funkcjonowanie Polskiego Państwa Podziemnego  oraz ludzi, którzy je tworzyli.

Mnie, osobiście, szczególnie zainteresowały zagadnienia dotyczące tajemnicy powrotu do Polski marszałka Edwarda  Rydza Śmigłego w  październiku 1941 oraz dwa wątki, ściśle związane z działalnością kurierską Jana Karskiego.

Pierwszy, to wstrząsający w swej wymowie, obraz skomplikowanych stosunków w łonie Polskiego Rządu na Uchodźstwie, partykularnych interesów poszczególnych partii, rozgrywek personalnych i ambicjonalnych,   odmiennych polityczno-wojskowych koncepcji, oraz ostrych wewnętrznych tarć, pomiędzy Naczelnym Wodzem,  gen. Władysławem Sikorskim i jego środowiskiem, z jednej strony  a  obozem dawnych piłsudczyków oraz polskimi władzami w kraju. Drugi wątek, dotoczy masowej eksterminacji Żydów, dokonującej się na ziemiach polskich oraz szokującej bierności światowych elit i ich przywódców (Karski spotyka się i przekazuje swoją wiedzę najważniejszym czynnikom decyzyjnym w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych z prezydentem Franklinem Delano Rooseveltem na czele) w tym również, co z naszej perspektywy jest zupełnie niezrozumiałe, najbardziej wpływowym przedstawicielom narodu wybranego: Stephen Wise, Nahum Goldmann.

Opowieść o losach naszego bohatera, podczas II wojny światowej,   jest  również poruszającą opowieścią o losach naszej Ojczyzny, wraz z całym ogromem i złożonością piętrzących się przed nią problemów,  zarówno w polityce wewnętrznej  jak i międzynarodowej. To znakomicie oddane świadectwo czasów, które dane mu było oglądać własnymi oczami i później aktywnie w nich uczestniczyć   oraz ludzi, których życie postawiło na jego drodze (ogromna rola brata , Mariana Kozielskiego, wielkiego patrioty i zagorzałego piłsudczyka).

Podobnie jak w pierwszej odsłonie, całość napisana jest charakterystycznym, barwnym, przejrzystym i zrozumiałym dla czytelnika językiem, wzbogaconym licznymi ciekawostkami, historyjkami, anegdotami, dygresjami i mało znanymi, przeciętnemu odbiorcy, wydarzeniami z tego dramatycznego dla Rzeczypospolitej okresu, co powoduje iż przekazaną w treści wiedzę łatwiej jest nam przyswoić i zapamiętać

Nie mogę doczekać się kolejnego tomu. Naprawdę gorąco polecam.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Leave a Reply

XHTML: You can use these tags: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>