„Bo czym jeśli nie chwałą, jest walka z wrogiem o wolność ojczyzny?”
Nakładem wydawnictwa Demart z cyklu „Historie Niezwykłe” ukazały się wspomnienia Jana Łożańskiego kuriera KG Armii Krajowej, jednego z cichych bohaterów wojny, wielkiego polskiego patrioty i osobowości z całej pewnością wybitnej. Bagaż jego życiowych doświadczeń i koleje burzliwych żołnierskich ( i nie tylko żołnierskich) losów starczyłby na obdarzenie co najmniej kilku postaci. Kariera wojskowa, udział w tragicznej kampanii wrześniowej, gorzki smak niemieckiej niewoli, ucieczka, działalność konspiracyjna w strukturach podzielnego państwa, wyprawa na zachód w celu wstąpienia formułującego się we Francji Wojska Polskiego. Wreszcie to w czym sprawdził się najlepiej. Kilkuletnia niezwykle niebezpieczna służba kuriera KG ZWZ-AK na trasie Budapeszt –Warszawa, okupiona dwoma aresztowaniami przez gestapo, czterema przez węgierskie służby specjalne, wreszcie przez przybyłe z Armią Czerwoną na Węgry jednostki NKWD. Nie godząc się z przyniesioną na radzieckich bagnetach nową komunistyczna władzą w Polsce ( jak wielu mu podobnych) świadomy grożącego mu śmiertelnego zagrożenia nie zaprzestaje swojej działalności szmuglując przez granicę zagrożonych aresztowaniem polskich patriotów i członków ich rodzin. Kończy się to tak, jak w wielu wypadkach skończyć się musiało, 17 lipca1947 roku w Cieszynie aresztowany zostaje przez Urząd Bezpieczeństwa. Przechodzi piekło wielogodzinnych przesłuchań, gehennę uwiezienia i urągający sprawiedliwości wyrok piętnastu lat więzienia.
Książka Jana Łożańskiego „Orzeł” z Budapesztu” to fascynująca, napisana przez samo życie (jest to chyba jej chyba największy walor) opowieść o niezłomności, woli walki, wierze w ideały, wartości i straszliwa cenę jaką trzeba zapłacić za swoje przekonania. Wyłania się z tego również niezwykły historyczny rys tamtych trudnych czasów, zarówno II wojny światowej i lat późniejszych, tym ciekawszy iż widziany oczami człowieka który go tworzył i w nim uczestniczył. Realizm, dramatyzm przeplatany z wielka niesprawiedliwością dziejowa (tragizmem pokolenia) jaka stała się udziałem żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie oraz działaczy i organizacji niepodległościowych w komunistycznej już Polsce. To publikacja będąca nie lada gratką nie tylko dla miłośników tematyki wojennej i około wojennej ale tych oczywiście z pewnością przekonywać nie muszę. To po prostu bardzo ciekawa historia która nie jest wytworem fikcji literackiej a wydarzyła się naprawdę i dotyczy człowieka z krwi i kości, który całe swoje życie dawał świadectwo prawdzie.
Ta naprawdę cenny kawałek naszej historii i lekcja patriotyzmu która przyda się nam wszystkim.
Szczególne podziękowania dla Wydawnictwa Demart.
