„Legenda nieprzejednanych zabójców, która do dziś rozpala wyobraźnie historyków, miłośników gier, filmu i literatury fantasy”.
Niemal od początku swojej działalności owiani byli aurą tajemniczości, grozy i strachu, coraz bardziej, z upływem lat, osnuwani warstwami czarnej legendy. Stali się symbolem (i wizerunek ten skutecznie utrwalił się na przestrzeni wieków) niezwykle sprawnych, rzekło by się nadnaturalnie, zamachowców czy skrytobójców, którzy do perfekcji opanowali ten sposób osiągania polityczno-militarnych celów. Siali prawdziwe przerażenie (świadomie i umiejętnie je podsycając) na tzw. Bliskim Wschodzie, a później, wraz z rozkwitem ruch krucjatowego, równie w Europie, wśród monarszych dworów i skupisk ówczesnych możnowładców, różnej orientacji , częstokroć daleko wykraczające poza ich rzeczywiste, techniczne czy geograficzne możliwości. Byli jednak na tyle charakterystyczni iż na trwale wpisali się w historyczno-polityczny krajobraz regionu, a ich wizerunek ewoluując (i coraz bardziej oddalając się od właściwego pierwowzoru) uzyskał dziś status niemal ikony popkultury, obecnej w literaturze, filmie czy wielu grach komputerowych..
Wszystko to powoduje iż warto przyjrzeć się temu , jak naprawdę wyglądała historia asasynów, kim byli, skąd się wywodzili, w jaki sposób wyglądało ich codzienne życie, działalność oraz co spowodowało iż tak spektakularnie udało im się wkroczyć na arenę dziejów. Okazją do tego będzie, z całą pewnością, publikacja Jerzego Hauzińskiego zatytułowana „Asasyni. Legendarni zabójcy w czasach krucjat”, która na naszych księgarskich półkach zagościła dzięki Wydawnictwu Poznańskiemu.
Autor podejmuje niełatwą próbę zmierzenia się z wielowiekowym mitem, przedstawiając bezsporne fakty, opisując historyczne tło, wyjaśniając kontrowersje (dotyczące na przykład obiegowej opinii o stosowaniu przez nich środków odurzających), poddając analizie liczne przekazy, przekłamania i sprzeczności. Kawałek po kawałku obdziera go z wielowiekowych naleciałości, różnej natury, wypaczających w oczywisty sposób historyczną prawdę. Znakomicie i pewnie (widać gruntowne, merytoryczne przygotowanie) odnajduje się w charakterystycznym średniowiecznym klimacie na styku Wschodu i Zachodu, obejmującym całość pogmatwanej, często niejasnej i niezwykłe skomplikowanej polityczno-religijno-militarnej sytuacji tego okresu.
Sięgając do XII i XIII – wiecznych początków, wodzących się z sekty muzułmańskich ismailitów, assasynów, zamieszkujących trudno dostępne regiony dzisiejszego Iranu i Syrii, pisarz w bardzo przystępny i zrozumiały sposób charakteryzuje i przybliża czytelnikowi (co wobec zmieniających się relacji w samym łonie wyznawców oraz szeregu, teologicznych i hierarchicznych zależności, wcale nie jest takie łatwe) historie tych wojowników.
Oczywiście, jak sugeruje sam tytuł, najwięcej miejsca zajmuje okres doby wielkich krucjat w których assasyni pod wodzą legendarnego Starca z Gór (Raszida ad-Dina,) stanęli u szczytu swojej potęgi i znaczenia. Mamy przy tym okazje przyjrzeć się bliżej Ziemi Świętej tego czasu, jednemu z najdziwniejszych i najbardziej ciekawych tworów państwowych, jakim było Królestwo Jerozolimskie, zderzeniu dwóch odmiennych światów i kultur oraz otrzeć się o meandry wielkiej i małej polityki, pełnej spisków, intryg, cichych układów, paktów a często dokonywanych na zamówienie mordów, w których owa sekta odgrywała ważną rolę. To ciekawy obraz stosunków panujących wewnątrz samej, licznej przecież, społeczności muzułmańskiej, w łonie której, w imię własnych partykularnych interesów toczyła się walka na śmierć i życie.
„Starzec z Masjafu wzywał do swojego pałacu wielu chłopców z zacnych rodów i zapewniał im właściwe wykształcenie, oraz naukę różnych języków, aby w jakimkolwiek kraju świata mogli swobodnie rozmawiać, bez pomocy tłumacza. W największej tajemnicy szkolono ich również, jak zadawać najskuteczniejsze ciosy. Kiedy osiągnęli wiek dojrzewania, ich zwierzchnik wzywał ich do siebie i w zamian za odpuszczenie grzechów nakazywał zgładzenie jakiegoś wielkiego człowieka”.
Książka Jerzego Hauzińskiego „Asasyni. Legendarni zabójcy w czasach krucjat” jest bez wątpienia lekturą, która zawiera wiele istotnych i mało znanych wiadomości czy faktów dotyczących tej fascynujących historii z przeszłości. Polecam.