Jerzy Strzelczyk „Bohaterowie Słowian Połabskich”.

„Bohaterowie i władcy słowiańskiego Połabia zostali postaciami zapomnianymi. Jednak to oni w czasach od Karola Wielkiego po Fryderyka Barbarossę stawiali czoło niemieckiemu parciu na wschód.[…] Wiecznie ze sobą skłóceni i walczący ze wszystkimi sąsiadami, lecz zawsze waleczni i nieustępliwi, w swym pogaństwie dali wyraz niezależności i dumy”.

Zdecydowanie jedna  z ciekawszych, popularnonaukowych pozycji dotycząca wczesnośredniowiecznej historii Europy, jaka miałem okazje przeczytać ostatnimi czasy. Miałem już kiedyś okazje zetknąć się z twórczością Pana  Jerzego Strzelczyka  ( „Mieszko I”, „Mity, podania i wierzenia dawnych Słowian” ) i widać iż nadal tematyka, szeroko rozumianej słowiańszczyzny (tutaj, akurat,  zachodniej) jest mu bardzo bliska.

Owocem tej niesłabnącej  fascynacji w odkrywaniu mroków, naszej burzliwej, a często i bardzo krwawej, zamierzchłej przeszłości jest prezentowana tu książka  „Bohaterowie Słowian Połabskich”. Tego rodzaju publikacje  nie rodzą się jednak z samego badawczego czy historycznego zainteresowania. Powstają w wyniku pogłębionej, osobistej pasji, emocjonalnego zaangażowania i bardzo osobistego podejścia do tematu, co wyraźnie widoczne jest w tej lekturze i co udziela się czytelnikowi.

Autorowi w niezwykłe interesujący sposób  udało się uchwycić fascynujący historię połabskich plemion, które niestety na pewnym etapie burzliwych dziejów znikneły  z jej kart, pogrążając się (jak wiele innych) w odległej pomroce dziejów. Niewiele osób pamięta, czy posiada jakąkolwiek wiedze (naturalnie, poza ludźmi zajmującymi się zawodowo tą tematyką) dotyczącą Obodrzyców, Wieletów, Strodoran, Brzeżan, Milczan, Głomaczy, Łużyczan czy Serbów połabskich, a przecież w  pewnym, wyraźnie zarysowanym, dziejowym okresie  ludy te były niezwykle ważnym elementem ówczesnej, wczesnośredniowiecznej geopolityki.

Autor skupił się głownie na odtworzeniu polityczno –militarnych wątków dotyczących tych ludów w kontekście licznych i krwawych konfliktów zbrojnych, oraz poszczególnych bitew i starć. Naturalnie nie sposób całkowicie uciec od aspektów religijnych, ekonomicznych, kulturowych  czy gospodarczo – społecznych, bez zrozumienia których obraz życia i funkcjonowania tych Słowian byłby zdecydowanie niepełny  i trudny do zrozumienia dla przeciętnego odbiorcy, najczęściej laika.

To wielopłaszczyznowy, podzielony tematycznie opis poszczególnych plemion (również ich podziałów – bardzo pomocna mapka) i tego jak zapisały się one w historii tego regionu, poprzez  odtworzony z ogromnym pietyzmem (tam gdzie jest to możliwe) pryzmat bojów, które staczały w  obronie swojej tożsamość, swojego stylu życia, wierzeń, światopoglądów i prawa do samostanowienia. Walk toczonych z wyjątkową, nawet jak na owe czasy, zaciętością, brutalnością i determinacją  z niemal wszystkimi ówczesnymi sąsiadami: Niemcami, Duńczykami, Norwegami,  dynastią piastowską  i innymi pokrewnymi sobie ( a skonfliktowanymi na różnych polach) ludami, w ramach lokalnych wojen, sojuszy, karnych ekspedycji, najazdów, wypraw odwetowych czy łupieżczych.

Na karty historii powrócą  dawno już zapomniani władcy  i wodzowie połabskich Słowian:  Derwan, Drogowit, Tęgomir, Nakon, Mściwoj, Żelibor, Gotszalk, Przybysław, Jaksa, Niklot i inni. Ich dzieje będą przypominać nam  o czasach, które bezpowrotnie minęły ale które  nadal skrywają wiele tajemnic  i niewyjaśnionych faktów. 

Całość zawartych i przedstawionych tu treści zręcznie  wpisana jest w szeroki historyczny kontekst tego okresu i znakomicie zarysowane tło epoki, wliczając w to charakterystyki poszczególnych władców, królów, znaczniejszych  przedstawicieli warstwy panującej oraz szereg różnorakich czynników, zewnętrznych i wewnętrznych, które miały decydujący wpływ, zarówno na losy samych plemion jak i  militarno –polityczne oblicze owych czasów. 

Książka Jerzego Strzelczyka  „Bohaterowie Słowian Połabskich” mino iż podana jest w formie popularnonaukowej, a tym samym przeznaczona dla szerokiego grona odbiorców, jest znakomicie merytorycznie opracowana  i posiada solidną podbudowę, opartą o zachowane dokumenty oraz  liczne dawniejsze i współczesne badania  z różnych dziedzin nauki. To świetnie napisana i  bardzo pouczająca   pozycja dla wszystkich pasjonatów historii dawnej, umożliwiająca nam lepsze poznanie owego wspaniałego i pobudzającego wyobraźnie  fragmentu dawno minionych dziejów.  Bez kłopotu trafia do każdego rodzaju odbiorców, bez względu na wiek i zasób wiedzy. Polecam.

Leave a Reply

XHTML: You can use these tags: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>