Joshua Levine „Dunkierka”.

„Niebo było czarne od bombowców i wydawało się, że wszystkie zrzucają bomby na port w Dunkierce. Unosiły się nad nim tylko kłęby pyłu i dymu oraz latające w powietrzu odłamki. Miało się wrażenie, że próby dotarcia tam na nic się nie zdadzą”.

Literatura dotycząca wydarzeń drugiej wojny światowej jest tak ogromna i rozbudowana iż obejmuje  swoim  zasięgiem niemal jej wszystkie, militarne, polityczne i społeczne aspekty. Dotyczy to zarówno  pozycji popularnonaukowych, przez typowo historyczne aż po pełne i  drobiazgowe  opracowania technologiczne. Moim jednak zdaniem, elementem,  który  wnosi do naszej wiedzy najwięcej  i najbardziej poszerza nasze spojrzenie na ten straszny i krwawy  XX –wieczny konflikt, są  bezpośrednie relacje świadków i uczestników omawianych wydarzeń,  w naturalny sposób pozbawione, pojawiających się z biegiem czasu, różnych ideologicznych, światopoglądowych i wymuszonych, aktualną sytuacją polityczną  przekłamań czy  naleciałości, owocujących niekiedy  wybielaniem jednych a  kolorowaniu innych faktów.  Jedną z takich właśnie książek opartych na bardzo osobistym materiale porównawczym i badawczym,  na który składają się pisane na gorąco relacje oraz  niemal intymne wspomnienia  jest   książka Joshua   Levine  zatytułowana  „Dunkierka”.

Jej kanwą stała się „Operacja Dynamo”, czyli największa ewakuacyjna operacja XX wieku, która rozegrała się podczas II wojny światowej  na francuskim wybrzeżu, w okresie od 26 maja do 4  czerwca 1940 roku.

Chodziło o ewakuacje  żołnierzy Brytyjskiego  Korpus  Ekspedycyjnego  (oraz części jednostek francuskich, belgijskich i polskich),  które po przegranej kampanii francuskiej  zamknięte zostały w kotle wokół portu w Dunkierce. Wobec przygniatającej przewagi Wehrmachtu, zwłaszcza w jednostkach pancernych i lotnictwie, ich jedyną szansą na przetrwanie była odpłyniecie ku zbawiennym brzegom Wielkiej Brytanii. i właśnie ów porażający dramatyzm oraz okrutne realia wojny, znakomicie udało się autorowi uchwycić w swojej lekturze.

Jest to niezwykle ciekawy, zwłaszcza z  naszego, współczesnego, punktu widzenia, obraz zmagań,  broniącej się na skrawku francuskiej  ziemi,  armii, widziany z perspektywy żołnierzy i oficerów rożnych narodowości i formacji: walczących  na pierwszej linii zbrojnych działań, próbujących dostać się na zbawiane statki,  zmagającego się z niedostatkiem zaopatrzenia, własnym strachem i samym sobą. Nie słabną również  wśród historyków w czy ludzi zajmujących się dziejami tego  konfliktu,  kontrowersje dotyczące rozkazu Adolfa Hitlera o wstrzymaniu działań lądowych (akcję  prowadziła jedynie niemiecka Luftwaffe) wymierzonych w aliantów, co w konsekwencji umożliwiło  wyrwanie się z kotła około 300 tysięcy żołnierzy różnych jednostek i narodowości. Czy kryły się za nią przyczyny polityczne (nazistowski dyktator nadal liczył  na porozumienia z Winstoemn Churchillem i dlatego zwlekał z zagładą korpusu ekspedycyjnego)  czy chodziło o względy natury typowo wojskowej, wynikająca ze zmęczenia niemieckich  żołnierzy walkami na froncie zachodnim i bardzo rozciągniętymi liniami zaopatrzenia i czasem potrzebnym na podciągniecie posiłków.? To wciąż  jedna z wielu  nierozwiązanych zagadek II wojny światowej.

To również interesujące  spojrzenie na ogrom logistycznego przedsięwzięcia, podjętego przez angielski rząd i społeczeństwo tego państwa,  aby w tych trudnych dniach zintensyfikować swój wysiłek w celu ocalenia przed niewola i śmiercią jak największej ilości żołnierzy sprzymierzonych.

W książce prezentowane są autentyczne historie ludzi, którym towarzyszymy w tym dramatycznym momencie dziejów.

Lektura dotyka chyba większości wojennych i  około wojennych aspektów militarnych działań na tym froncie,  wliczając w to  również personel medyczny  i rozmaite służby pomocnicze i techniczne, w których armia miała swój udział. Znacznie poszerza naszą wiedzę dotycząca tego wydarzenia i  tej fascynującej tematyki w czym ogromna zasługa świetnego literackiego warsztatu autora, który znakomicie odnajduje się w gąszczu postaci i relacji, nie przytłacza czytelnika nadmiarem informacji a robi  to w sposób ciekawy, przystępny i  zrozumiały nawet dla laika.

Duży wpływ na przypomnienie tego ważnego fragmentu  II wojny światowej  miął również  nakręcony z   rozmachem film  Christophera Nolana „Dunkierka” ( patrz okładka) ze znakomitą rolą  Kennetha Branagha.

Książka Joshua   Levine   to świetna  pozycja dla wszystkich interesujących się tym strasznym konfliktem i  pragnących  poznać bezpośrednie racje ludzi, którzy brali w nim udział.

Leave a Reply

XHTML: You can use these tags: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>