Niemal od zarania dziejów wiadomo iż odpowiednia informacja jest bronią, która nierzadko potrafiła zmienić oblicze wojen, wpłynąć na przebieg polityczno- militarnych zmagań, przesądzić o losach wielkich kampanii, poszczególnych bitew czy potyczek. Wiedza o planach przeciwnika, rejonach koncentracji jego wojsk, sile ognia, liczebności, strategii, taktyce, uzbrojeniu, trasach przemarszu czy morale były nierzadko elementami, które w przeszłości decydowały o obliczu Europy i Świata.
Nic więc dziwnego iż wywiady wszystkich państw prześcigały się w zdobywaniu wszelkich informacje dotyczących ruchów i zamierzeń przeciwników. Dziś, dzięki znakomitej publikacji Wydawnictwa RM zatytułowanej „ Wojna wywiadów 1914-1945. Walka w eterze” będziemy mieli okazje spojrzeć na bardzo istotny fragment tych działań.
Na podstawie licznie zgromadzonych (i odtajnionych ) dokumentów a nade wszystko relacji świadków i uczestników opisywanych wydarzeń (agentów, kryptologów, szyfrantów, matematyków, techników) znajdujących odzwierciedlenie w konkretnych, historycznych wydarzeniach, autor kreśli nam obraz tej szczególnej wywiadowczej profesji w decydujących okresach XX wieku.
Na znakomicie zarysowane historycznym tle obu globalnych konfliktów poprzedniego stulecia (oraz okresu miedzy nimi) będziemy mogli zapoznać się z tajnikami dotyczącymi tej problematyki: aspekty związane z szeroko rozumianą łącznością, szyfrowaniem i łamaniem szyfrów, analizą danych, weryfikacją informacji, obowiązującymi procedurami, rozwojem technologii, maszynami szyfrującymi (w tym oczywiście słynną Enigmą), ośrodkami szkoleniowymi itd.
Poznamy wpływy tego rodzaju wywiadu na wyniki zmagań I i II wojny światowej, wliczając w to zarówno wielkie sukcesy jak i spektakularne porażki.
Szczególnie wiele uwagi poświęca pisarz zwłaszcza temu drugiemu konfliktowi (bardzo ciekawym pod kontem rozwoju technologicznego) i wpływu walki w eterze na przełomowe momenty działań zbrojnych: słynna Bitwa o Atlantyk, kampania rosyjska, kampania afrykańska, Bitwa o Anglię, ładowania w Normandii czy operacje dotyczące misji specjalnych i działalności ruchu oporu w Europie.
Oczywiście, z naszej nadwiślańskiej perspektywy, najciekawszymi wątkami będą te związane z misjami polskiego wywiadu podczas dwudziestolecia międzywojennego, wojny polsko-bolszewickej, polityczno-dyplomatycznych zadań w przededniu II wojny światowej, oraz szpiegowsko-militarnych aktów podczas jej trwania.
Książka Petera Matthewsa „Wojna wywiadów 1914-1945. Walka w eterze” jest naprawdę rzetelnie opracowana (choć miejscami, co zrozumiałe, pojawia się trochę skomplikowanej, fachowej terminologii) jest swoistym kompendium wiedzy o tym szczególnym i ważnym aspekcie naszej wspólnej historii. Historii, która skrywa jeszcze wiele tajemnic. Polecam.
