Ryszard Parafianowicz „Podziemie niepodległościowe na Suwalszczyźnie 1944-1952”

„Długie lata  propagandy i indoktrynacji  komunistycznej sprawiły, że w świadomości społecznej utarły się liczne negatywne stereotypy, dotyczące okresu powojennego i obrazu działającego wtedy zbrojnego  podziemia niepodległościowego. Jednym z głównych założeń  tej propagandy było zniekształcenie i zohydzenie wizerunku partyzantów polskich formacji niepodległościowych  i uczynienie z nich pospolitych bandytów”.

Niezmiernie cieszy mnie fakt iż Wydawnictwo Rytm z uporem i konsekwencją realizuje  nadal  politykę odkrywania trudnych i bolesnych kart naszej historii najnowszej. W sposób szczególny  dotyka   burzliwej XX- wiecznej historii naszego kraju, zwłaszcza tej odnoszącej  się do II wojny światowej,  lat okupacyjnych i pookupacyjnych. Ukazuje sylwetki niezłomnych, a niekiedy zapomnianych już (czy wydartych pamięci) polskich narodowych bohaterów walki o wolną i niezawisłą Rzeczypospolitą,  która w wyniku dziejowych procesów na długie lata wepchniętą została w objęcia krwawego, czerwonego totalitaryzmu.

Tym razem rzecz dotyczyć  będzie działalności niepodległościowego podziemia  na Suwalszczyźnie   w latach 1944-1952.  Ryszard Parafianowicz wnikliwie  kreśli skomplikowany,   polityczno- społeczny rys  tamtych czasów oraz to w jaki  sposób, bezpośredni czy pośredni, przekładał się  on na konspiracyjną działalność, wciąż tkwiących w podziemiu oddziałów oraz  poszczególnych ich członków. Analizuje i opisuje formy jakie przybrała owa działalności  (zarówno jeśli chodzi  o okupację niemiecką jak i sowiecką), jak kształtowała się, w rożnych okresach,  struktura organizacyjna (AK, AKO, WiN), ewoluowała i przekształcała się w zależności od okoliczność czy specyfiki terenu oraz jak wyglądał jej zbrojny dorobek. Autor doskonale charakteryzuje ówczesne realia naszego kraju, całość skomplikowanej sytuacji politycznej, gospodarczej, społecznej, moralnej i światopoglądowej.  Opisuje niezwykle trudną sytuację polskich oddziałów i poszczególnych żołnierzy tego regionu, którzy w zaistniałych historycznie warunkach stanęli przed dramatycznym wyborem. Pozbawieni zewnętrznego zaplecza, wsparcia, zagrożeni aresztowaniem, przymusowym wcieleniem do wojska, podstępnie rozbrajani, mordowani w sowieckich katowniach i leśnych ostępach, postanowili pozostać w konspiracji i dalej kontynuować walkę,  płacąc za swoją ofiarę częstokroć cenę najwyższą….

„Ostatni okres działalności  podziemia zbrojnego na tym terenie  to wrzesień 1948-kwiecień 1952 r. Nasilający się terror komunistycznego aparatu bezpieczeństwa, szczególnie skierowanego przeciw ujawnionym i nieujawnionym członkom konspiracji, sprawił że wielu prześladowanych zdecydowało się na „powrót do lasu” i tworzenie kilkuosobowych oddziałów zbrojnych. Większość z nich tworzona była przez  ujawnionych członków AK-AKO-WiN. Fakt, że oddziały zbrojne były niewielkie, powodował, że nie nastawiały się one na walkę z grupami operacyjnymi sił represji, ale na przetrwanie. Schemat działania tych osób, byłych partyzantów, był bezpośrednio nawiązujący do konspiracji czasów wojny”

Autor bardzo umiejętnie i z  ogromnym znawstwem  relacjonuje przyczynę, przebieg oraz wstrząsający epilog tragicznych wydarzeń, które rozegrały się na ziemi Suwalskiej w latach 1944-1952, ze szczególnym uwzględnieniem   umiejscowienia tego rejonu, jego geografii, historii, warunków terenowych, struktury społecznej, podziału narodowościowego, politycznych wpływów, względów  ekonomicznych i propagandowych. Piętnuje obłudę i zakłamanie nowych komunistycznych władz, zupełnie zależnych (wojskowo i decyzyjne) od ZSRR, wbrew szumnym hasłom nie mających zamiaru podejmować dialogu ze swoimi politycznymi oponentami. Na każdym kroku czuć  emocjonalne zaangażowanie badacza, które udziela się również czytelnikowi. To nie suche, obojętne, przedstawienie historycznych faktów, lecz pisana z pasją i zaangażowaniem opowieść o dramacie ludzi wpisanych w swój czas…Książka Ryszarda Parafianowicza jest lekturą znakomicie przygotowaną merytorycznie, wzbogaconą, dodatkowo, unikalnymi zdjęciami, mapami, tabelami, załącznikami,   kopiami dokumentów  oraz relacjami świadków i   uczestników wydarzeń. To kolejny milowy krok na drodze wypełniania białych plam polskich dziejów  oraz doskonała lekcja patriotyzmu, która przyda się nam wszystkim. Pozycja bez wątpienia godna polecenia.

 

Leave a Reply

XHTML: You can use these tags: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>