Stephen G. Fritz „ Żołnierze Hitlera”

 W cyklu „Świadkowie –zapomniane głosy”, ukazała się kolejne godna uwagi i polecenia publikacja Wydawnictwa RM „Żołnierze Hitlera”, napisana przez  StephenaG. Fritza i bezpośrednio odnosząca się  do wydarzeń II wojny światowej. Nie znajdziemy tu jednak genezy tego konfliktu, politycznych i ekonomicznych  decyzji które za nim stały, obowiązującej doktryny wojennej,  wojskowej organizacji zadań i celów. Nie będzie też wielkich wojennych kampanii,  przesuwających się frontów, błyskotliwych strategii i nowatorskich sprawdzonych w bojach taktyk. To oblicze zmagań  którego na próżna szukać w kwaterach marszałków i generałów, przy  armijnych sztabach czy zasłanych mapami stołach analityków i ekspertów. To wstrząsające i porażający  obraz II wojny światowej widzianej oczami zwykłego szeregowego żołnierza Wermachtu (autor celowo pomija oddziały SS i Waffen SS, które już niejako z definicji traktowane są jako elitarne) najmniejszego trybiku wielkiej hitlerowskiej wojennej machiny. Utaplanego w błocie, spalonego słońcem pustyni, zamarzającego na lodowych pustkowiach, w ogni natarcia, ciszy okopów i chaotycznym odwrocie, wszędzie tam (Rosja, Bałkany, Afryka Pół.,Włochy) gdzie rzuciły go rozkazy przełożonych.

Publikacja Stephena G. Fritza powstała na podstawie żołnierskich listów, wspomnień i dzienników, czyli tych najbardziej osobistych, intymnych i szczerych form  w odniesienia się do traumy i całej dramaturgii tego okresu. To niezwykle realistyczny, obdarty z patosu i bohaterstwa, pokazany w wielu aspektach obraz straszliwej wojny i tego co potrafi uczynić ona z człowiekiem. Śledzimy z zapartym tchem meandry  codziennego wojskowego  życia, wydarzenia w których piszący biorą udział, bądź są ich świadkami, obserwując jednocześnie jak groza i okrucieństwo  odciskają na nich swoje straszne piętno. Uderza nas  prawdziwość  uciążliwej i pełnych trudów frontowej służby, krwawych i  brutalnych scen walki, pól zaścielonych trupami i zasnutych dymem pogorzelisk. Świat wyłaniający się z ich zapisów poraża nas swoim niewysłowionym tragizmem i wszechobecnością śmierci. Straszliwe przeżycia które dotykają ich bezpośrednio, przekładają się na  paraliżujący strach, niemoc, wyrzuty sumienia, wątpliwości etyczne i moralne, wewnętrzny bunt przeciw zabijaniu, nie  radzenie sobie ze śmiercią przyjaciół i towarzyszy broni. Wbrew wszystkiemu i wszystkim próbują w tym wojennym szaleństwie ocalić swoje życie i odrobinę człowieczeństwo. Autor, dużo miejsca poświęca narodowemu charakterowi  sił zbrojnych, ich miejscu w strukturach społecznych, oraz rodzących się w tym zakresie wzajemnych relacjach i zależnościach. Są żołnierzami niemieckiej armii, więc niejako przedłużeniem  wielowiekowych cech pruskiego militaryzmu, tradycji i drylu, co (przyznać to trzeba) znajduje odbicie w znakomitym wyszkoleniu, dyscyplinie, organizacji i funkcjonowaniu poszczególnych jednostek. W kraju rządzącym jednak przez Hitlera i nazistowski reżim to właśnie narodowosocjalistyczna doktryna nadaje bieg historycznym zdarzeniom. Wydatnie wpływa ona również  na sposób postrzegania przez  żołnierzy Wehrmachtu konieczności prowadzenia wojny ( uzyskanie przestrzeni życiowej, obrona cywilizacji przed hordami „azjatyckich barbarzyńców”) udziału w niej ich samych, oraz stosunek do ludności podbitych narodów. Rozpatrywana  również w kontekście zbrodni wojennych, które oprócz oddziałów SS i różnych policyjnych formacji pomocniczych obciążają konto niemieckiej  armii.

 Książka „Żołnierze Hitlera” to wstrząsający, świetnie udokumentowany historyczny rys przedstawiający wojenną machinę która nie oszczędza nikogo i niczego, nie licząca się ani z ludźmi ani z wielowiekowym dorobkiem w dziedzinie nauki, kultury i sztuki.  To kolejna poruszająca historia o tym, iż w wojnie nie ma nic romantycznego, patetycznego czy heroicznego. Jak by ją nie ująć, nadal pozostaje bezprzykładnym ZŁEM, zaś śmierć dotyka wszystkich jednakowo.

Doskonała pozycja dla wszystkich zainteresowanych historią i zmaganiami   II wojny światowej, postrzeganej oczami zwykłego szeregowego żołnierza.

Leave a Reply

XHTML: You can use these tags: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>