Szymon Nowak „Bitwy Wyklętych”

„Walki Wyklętych przybierały różne formy, ale chyba najbliżej im do partyzanckiej wojny szarpanej Powstania Styczniowego- potyczka, odskok, ucieczka przed obławą, obrona i wyjście z okrążenia. Potem kolejny atak, zmiana terenu i odpoczynek w najdzikszej leśnej głuszy”.

Szymon Nowak już po raz trzeci ( po „Oddziałach wyklętych” i „Dziewczynach Wyklętych”)  dotyka naszej  trudnej, bolesnej i skomplikowanej  historii najnowszej, skupionej wokół działalności  polskiego podziemia niepodległościowego i tak zwanej Drugiej Konspiracji. Po raz trzeci mierzy się  z ważną historyczną spuścizną  tamtych wydarzeń i narodowego dramatu, który dopiero teraz, po upływie dziesięcioleci, ma w pełni  okazję ujrzeć światło dzienne.

To zbeletryzowana, choć znakomicie osadzona w realiach epoki, opowieść o piętnastu, partyzanckich walkach (oraz  głośniejszych akcjach zbrojnych), stoczonych z jednostkami Armii Czerwonej,  NKWD oraz polskimi reżimowym oddziałami Milicji Obywatelskiej, Urzędu Bezpieczeństwa, Korpusu Bezpieczeństwa Wewnętrznego czy Ludowego Wojska Polskiego w latach 1944-1946.

Autor próbuje przywrócić polskiej, zbiorowej pamięci   i kształtującej się świadomości młodego pokolenia  miejsca takie jak: Surokonty, Łowicz, Skrobów, Kuryłówka, Las Stocki, Pabianice, Majkowice, Kielce Sikory, Pokrzywne, Radom, Graby, Brzozowo-Antonie, Czochanie-Góra czy  Zwoleń w których dopełniała się tragedie naszego narodu i społeczeństwa, a które nierzadko pozostały zupełnie anonimowe.

 Na karty lektury powracają   znani  polscy bohaterowie jak Zygmunt Szendzielarz ps.„Łupaszko”, Józef Zadzierski” Wołyniak”, Franciszek Przysiężniak „Ojciec Jan”, Marian Bernaciak ps.”Orlik”, Józef Franczak „Lalek”, ale pojawia się  również całe grono takich o których historia dopiero się upomina  i których losy mamy okazję dopiero poznać (Antoni Heda „Szary”, Aleksander Arkuszyński „Maj”, Tadeusz Zieliński „Igła”, Bolesław Gliniak „Radwan” i wielu, wielu innych…)

 Książka Szymona Nowaka  jest znakomicie  udokumentowana (ale do tego autor zdążył  już nas przyzwyczaić), wsparta rozlicznym materiałem dowodowym i archiwalnym, wspomnieniami uczestników i świadków opisywanych zdarzeń,  unikatowymi zdjęciami, fotokopiami oryginalnych dokumentów a nade wszystkim mapkami obrazującymi poszczególne zbrojne starcia, uwzględniające uwarunkowania terenu, pozycje poszczególnych jednostek  i kierunki natarcia. Autor wychodzi jednak znacznie dalej, po za ten schemat, próbując oddać dramaturgie czasu i miejsca oraz wniknąć w sferę psychologiczną i  emocjonalną polskich patriotów. Czyni to w charakterystycznym dla siebie literackim stylu, dzięki czemu, zamiast suchych, encyklopedycznie odzwierciedlonych faktów,   otrzymujemy napisaną z pasja i uczuciowym zacięciem opowieść, która szarpie naszymi emocjami i pobudza refleksje. Jest to z całą pewnością forma, która spowoduje iż przekazana w ten sposób wiedza   pozostanie z nami na dłużej a być może skłoni niektórych  czytelników   do sięgnięcia do innych źródeł.

„Poznanie szczegółów na temat walk partyzantów polskich, ich bitew i akcji, pozwoli lepiej zrozumieć działanie Żołnierzy Wyklętych i targające nimi sprzeczności: bić się czy nie bić? Chciałbym, by prezentowana książka skłoniła czytelnika do zgłębienia i usystematyzowania wiedzy o zawiłej historii naszej ojczyzny z lat 1944-1947. Czasu, w którym na ziemiach polskich rozgrywało się powstanie  antykomunistyczne, a walka o wolność naszego kraju wkraczała w decydujący  dla  przyszłości Polski okres”.

 Pisarz nie unika przy tym tematów kontrowersyjnych (działalność  3 Brygady Wileńskiej NZW,  pod dowództwem Romualda Rajsa ps. „Bury”)  i czynów oraz postaw naszych żołnierzy nie zawsze licujących z mundurem polskim. 

 Książka Szymona Nowaka  „Bitwy Wyklętych”  to kolejne ważne i potrzebne świadectwo naszej dwudziestowiecznej historii i swoisty hołd złożony setkom polskich bohaterów  i bohaterek walki o wolną i niezawisła Polskę,  których życiorysy wciąż odkrywamy. Duży plus dla wydawnictwa Fronda za  w pełni profesjonalne wydanie tej publikacji (zwłaszcza twardą oprawę), dzięki czemu będzie miała okazję posłużyć nam dłużej. Gorąco polecam.

Leave a Reply

XHTML: You can use these tags: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>