„W miarę umacniania sie władz komunistycznych, do wielu z nich docierała świadomość, że nie ma już żadnych szans na taką Polskę o jaka walczą. Jednak nie zrezygnowali . Bo ich wartościami były PATRIOTYZM, GODNOŚĆ i HONOR”
To bez wątpienia jedna z najciekawszych publikacji dotycząca tematyki „Żołnierzy Wyklętych” jaka ukazała się ostatnimi czasy. Bardzo udana (również literacko) próba przedstawienia, podsumowania i w pewnym sensie usystematyzowania wiedzy jaka posiadamy o tych dramatycznych wydarzeniach z lat 1944-1963 (oczywiście, w celu lepszego zrozumienia zawartych tu wątków i treści cofamy się niekiedy daleko wcześniej). Szymon Nowak czyni to w oparciu o historię dwudziestu dwóch partyzanckich oddziałów polskiego podziemia niepodległościowego ( min: 6 Wileńskiej Brygady Armii Krajowej i Brygady Świętokrzyskiej NSZ), ich dowódców i poszczególnych żołnierzy, który wierni złożonej przysiędze nie złożyli broni przed nowa, tym razem sowiecką okupacją. Pochodzili z rożnych formacji, zarówno wywodzących się z szerokiego nurtu Armii Krajowej (ROAK, DSZ, WIN), organizacji narodowych (NSZ, NZW) czy też będących w pełni niezależnymi jak Konspiracyjne Wojsko Polskie czy słynny odział „ Błyskawica” Józefa Kurasia „Ognia”.
Niezależnie od poglądów i sympatii politycznych połączyła ich całkowita niezgoda na instalacje przyniesionej na bagnetach Armii Czerwonej powojennej władzy polskich komunistów z tym wszystkim co za sobą niosła. Na dziejową i społeczną niesprawiedliwość, zabór polskich ziem, podeptanie narodowych i historycznych tradycji, masowe prześladowanie i polityczne mordy. Autor daje nam unikalną i bardzo dobrze podpartą materiałem dowodowym możliwość prześledzenia losów tych oddziałów, ich bojowego szlaku, wzięcia udziału w leśnych potyczkach i zaplanowanych akcjach zbrojnych oraz trudnych partyzanckich warunkach w jakich zmuszeni byli egzystować.
„Wegetacja w leśnych kwaterach, głód, choroby, niepewność jutra i stały lęk. Jeden krok i już można było przejść na TAMTĄ STRONĘ. Za cenę zdrady . Oni jednak trwali”.
To nie suche chronologiczne i historiograficzne przedstawienia faktów. To napisana z pasją i skrząca się od emocji i ludzkich dramatów opowieść o ostatnich niezłomnych żołnierzach Rzeczypospolitej i walce którą toczyli do tragicznego, najczęściej, końca. O motywach i celach które im przyświecały, dramatycznych życiowych wyborach które stały się ich udziałem i okrutnej traumie bratobójczej wojny. Po raz kolejny wracają na karty historii i narodowej pamięci: mjr. Zygmunt Szendzielarz „Łupaszko”, ppłk. Antoni Szacki „Bohun”, mjr. Marian Bernaciak „Orlik”, mjr. Hieronim Dekutowski „Zapora”, st.sierż. Mieczysław Dziemieszkiewicz „Roj” (widoczny na okładce) i wielu wielu innych.
I właśnie to, oprócz walorów typowo poznawczych (znajdziemy to wiele nieznanych lub mało znanych nam faktów) jest jej największą zaletą. Publikacja wzbogacona jest dodatkowa licznymi unikalnymi zdjęciami, będącymi znakomitym dopełnieniem tekstu i zaopatrzona w mapę obrazująca zasięg działań i trasy przemarszów poszczególnych oddziałów.
Naprawdę gorąco polecam!!!