Posts Tagged ‘Richard Overy. „Dyktatorzy. Hitler i Stalin”.’

Richard Overy. „Dyktatorzy.Hitler i Stalin”.

 „ W  Rosji i Niemczech- i  wszędzie tam, gdzie pojawił się totalitaryzm-popychała ludzi do działania  fanatyczna wiara, absolutna pewność swoich racji, która odrzucała typową dla człowieka nowożytnego  postawę krytyczną. Rosyjski i niemiecki  totalitaryzm przerwał groble cywilizacji, które jeszcze w dziewiętnastym wieku wydawały się ludziom trwałe”.

Wśród wielu historycznych tytułów na które możemy się natknąć  ostatnimi czasy, bez trudu odnajdziemy  najnowszą publikacje uznanego angielskiego historyka Richarda Overy’ego,  specjalizującego się w historii XX wieku, zatytułowaną „Dyktatorzy. Hitler i Stalin”.  Wbrew jednak temu, co sugeruje nam polski tytuł  (w oryginale brzmi on  „Hitler’s Germany, Stalin’s Russia”) nie jest to typowa biografia porównawcza  tych dwóch przywódców (choć są oni oczywiście niesłychanie ważnym elementem zamieszczonych treści), lecz niezwykle wnikliwa, rozbudowana i wielostronna  analiza stworzonych przez nich totalitaryzmów  (nazistowskiego i komunistycznego),  które doprowadziły do najstraszliwszego i najkrwawszego dziejowego konfliktu,  na zawsze zmieniającego  oblicze  Europy i Świata.

„Dziś biografia Hitlera czy Stalina nie może być jedynie historią ich życia, musi być również historią czasów, najlepiej taką, która osadza dyktatorów w społeczeństwach wynoszących ich do władzy i analizuje  dynamikę procesów  tkwiących  u podstaw dyktatury, zadając kłam koncepcji wszechpotężnego despoty”.

W oparciu o różnorodny,  rozbudowany materiał dowodowy  i liczną literaturę przedmiotu, autor na niemal 700 stronach, podzielonych  na czternaście rozdziałów (z których każdy zajmuję się rozpatrywaniem oddzielnej  problematyki), poprzedzonych wstępem zawarł obraz  tych dwóch zbrodniczych systemów rozpatrywanych zarówno w kontekście  historycznym, politycznym, ekonomicznym, ideologicznym jak i  znacznie szerszym, obejmującym zagadnienia dotyczące nauki, kultury, sztuki, religii, etyki itd.

Będziemy mieli okazję przyjrzeć się  rozmaitym historycznym procesom, które umożliwiły niewielkim i marginalnym początkowo partiom bezwzględne wyeliminowanie konkurentów oraz  przejęcie całkowitej władzy, a ich przywódcom, Adolfowi Hitlerowi i Józefowi Stalinowi niekwestionowaną,  dyktatorską pozycje.

„Przejęcie władzy  w partii było ważnym etapem na drodze do dyktatury, ale bynajmniej nie gwarantowało końcowego sukcesu. Przejście do formuły rządów jednostki, jakie nastąpiło w  Niemczech i Związku Radzieckim, można najlepiej wytłumaczyć skutkami dwóch intensywnych kryzysów. Wspomniane rządy miały inne źródła historyczne, ale łączył ich przełomowy charakter”.

Dowiemy się, co stało u podstaw tak oszałamiającego sukcesu, co zagradzało bolszewikom i nazistom drogę na szczyty (szczegółowo omówiona jest tu  opozycja wewnątrzpartyjna, ta prawdziwa  i ta domniemana), w jaki sposób i za pomocą jakich instrumentów  dyktatorzy sprawowali kontrolę na aparatem państwowym  i masami społeczeństw  (ogromny rozrost służb bezpieczeństwa oraz  ich znaczenia), jakimi mechanizmami posługiwali się by osiągnąć założone sobie  cele. Spróbujemy również  spojrzymy na szereg podobieństw i różnic charakterystycznych   dla obu tych przerażających zjawisk.

Ogromna wiedza, rzetelność w przedstawianiu wydarzeń, zdolność analitycznego myślenia  i łączenia faktów, wsparte jest w lekturze licznymi zdjęciami, opisami, tabelami  i mapami (szokująca jest zwłaszcza ta obrazująca ilość obozów koncentracyjnych i gułagów)  będącymi doskonałym uzupełnieniem zawartych w publikacji  treści. Mimo niewątpliwego historycznego charakteru, praca napisana jest prostym i w pełni zrozumiałem, nawet dla laika,  językiem, nie przytłaczającym fachową terminologią  czy nazewnictwem,  dzięki czemu ma wszelkie podstawy  dotrzeć do szerokiego grona odbiorców.

Warto również nadmienić iż  „Dyktatorzy. Hitler i Stalin” podobnie jak inne publikacje Wydawnictwa Dolnośląskiego,  które ukazały się w cyklu „Wojny i Konflikty” jest naprawdę profesjonalnie wydana i to zarówno jeśli chodzi o porządną twardą okładkę, zszycie jak i jakości papieru i druku.

Naprawdę polecam.