Władysław Filar „Wołyń-Lublin-Warszawa 1939-1989”

”Wspomnienia żołnierza 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej”.

Mamy przed sobą bardzo osobistą i emocjonalną książkę Władysława Filara „Wołyń-Lublin-Warszawa 1939-1989”, uznanego autora książek dotyczących tragicznych wydarzeń na polskich kresach oraz  piewcę naszej historii i tradycji.  Są to bardzo bogate i niezmiernie interesujące wspomnienia autora dokumentujące jego  życie  i działalność zamkniętą w czasowych ramach od 1939  do 1989 roku.  Obejmują szeroką tematyczną gamę zagadnień: począwszy od okresu II wojny światowej, walk w 27 Wołyńskiej Dywizji Piechoty Armii Krajowej i udziału w operacji „Burza, konspirację  w Lublinie, służbę w  Ludowym  Wojsku Polskim, koniec wojny i kolejne lata kariery w polskiej armii, działalność naukową w Akademii Sztabu Generalnego i trudne napiętnowane przeszłością wspinanie się po szczeblach zawodowej kariery.

 W książce tej szczególną rolę (i dla mnie osobiście najciekawszą) zajmuje Wołyń i związane z nim wydarzenia i losy osób, które towarzyszą naszemu bohaterowi do końca życia, będąc obecnymi  w jego pamięci, świadomości, wpływając i  przedkładając się  na wiele ważnych życiowych decyzji. Związane z nim walki z niemieckim okupantem, oddziałami Ukraińskiej Powstańczej Armii, współdziałanie z Armią Czerwoną, gorycz zdrady i rozbrojenie dokonane przez radzieckie jednostki, tkwiące wciąż  w autorze niczym zadra. Niewyobrażalny dramat setek polskich rodzin  i zbrodnie ludobójstwa ( tzw. rzeź wołyńska) dokonane przez oddziały podległe Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (i swoich sąsiadów) oraz wciąż kontrowersyjna i nadal budzące spory wśród historyków i badaczy decyzja o  podjęciu operacji „Wisła”. To obraz doświadczeń człowieka i  patrioty którego los wpisał się  w dramatyczne wydarzenia XX wieku i burzliwą, traumatyczna przeszłość swojego narodu, przez  wiele lat żyjącego z piętnem  przynależności do niepodległościowego podziemia. Niezwykle ciekawa jest jego ocena zmian (politycznych, gospodarczych, światopoglądowych i społecznych) których był świadkiem na przestrzeni mijających dekad, zarówno w Wojsku Polskim jak i całym PRL-u. Dotyczy to  zwłaszcza tych, przełomowych i pobudzających określone pragnienia i nadzieje dziejowych momentów: lata 1945-48, śmierć Stalina w 1953, tzw. „odwilż” i zmiany w partii i aparacie władzy 1956, Marzec 1968, grudzień 70, era Gierka itd…

Mimo iż mamy do czynienia z typową literaturą wspomnieniową, prezentującą nam szeroki wachlarz emocji, odczuć i poglądów piszącego, to tematyka zawarta w lekturze jest rzeczowo udokumentowana, zwłaszcza  w odniesieniu do ważnego okresu wojennego i powojennego,  gdzie wsparciem dla zawartych tam treści są mapy sytuacyjne, opisy struktur organizacyjnych szczególnych oddziałów AK i UPA, ich liczebność, zakres działań poszczególnych grup partyzanckich i zdjęcia traktujące  o różnych  etapach  życiorysu autora.

Książka Władysława Filara „Wołyń-Lublin-Warszawa 1939-1989” to niezwykle ciekawa, mądrze napisana i łatwa w odbiorze lektura dla wszystkich którzy interesują się najnowszą historią naszego kraju, rzucająca wiele nowego światła na wydawałoby się znane wszystkim fakty, wydarzenia i ludzi w nich uczestniczących.

 

 

Leave a Reply

XHTML: You can use these tags: <a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>