To niezwykle cenny, barwny i ciekawie ujęty zbiór wojennych wspomnień autora niniejszej książki z ciężkiej marynarskiej służby na różnych okrętach wojennych (ORP Błyskawica, ORP Piorun, ORP Dragon) w okresie dramatycznych wydarzeń II wojny światowej i krótkiego okresu przed nią. Miłośnicy tematu znajdą tu oczywiście to, co w tego rodzaju lekturach lubią i cenią sobie najbardziej. Nie zabraknie bezpośrednich relacji z bitew i starć zbrojnych (walki toczone w Norwegii, ewakuacja Dunkierki, lądowanie w Normandii), akcji patrolowych, eskortowania rozmaitych konwojów, zwalczania łodzi podwodnych, wojskowych szkoleń i wielu innych działań na tym polu. To jednak, co moim zdaniem jest największym atutem tej książki i co przesadza o jej tak dobrym odbiorze, to ukazanie w charakterystyczny dla autora, pozbawiony nadmiernego historycznego patosu sposób trudnej, twardej, ciężkiej, ofiarnej marynarskiej rzeczywistości na polskim okręcie wojennym. Pamiętajmy iż autor nie jest dowódcą okrętu, ani oficerem a marynarzem i przedstawione wydarzenia obserwujemy z jego perspektywy. To niezwykle sugestywny obraz życia w tej formacji, prawdziwej mozaice charakterów i osobowości, nieodzownej hierarchii, podziałów i animozji miedzy poszczególnymi grupami i członkami załóg, wzajemnych międzyludzkich relacji, przyjaźni, braterstwa, ofiarności i zaangażowania. Ludzkich postaw ujawniających się w sytuacjach ekstremalnych, w obliczu nieustającego stresu i wciąż grożącego niebezpieczeństwa. Niezwykle ciekawy, zwłaszcza z naszej perspektywy i współczesnej rzeczywistości jest ujęty, w określone przez autora czasowe ramy historyczny rys tamtych czasów i to nie tylko w bezpośrednim odniesieniu i kontekście zagadnień militarnych, politycznych i wojskowych. To wyłaniający się ze wspomnień, tchnący nostalgią obraz przedwojennej Polski, zwłaszcza Gdyni i jej portowego kolorytu, oraz ogromu wszelakich odczuć, spostrzeżeń (nie zawsze pozytywnych) i wrażeń jakich dostarczyła autorowi i wielu jemu podobnych Wielka Brytania lat czterdziestych ubiegłego wieku.
Mimo sporych rozmiarów książka Wincentego Cygana „Granatowa załoga” bardzo dobrze się czyta. Duża zasługa w tym barwnego, kwiecistego, nasyconego emocjami i dynamizmem języka w jaki nasz bohater opisuje swoje wspomnienia. Wzbogacona jest dodatkowo sporą ilością unikalnych zdjęć, dokumentujących burzliwe i dramatyczne wojenne losy autora na tle wydarzeń tego okresu.
Obowiązkowa pozycja dla wszystkich miłośników tematyki morskiej oraz entuzjastów historii drugiej wojny światowej, ze szczególnym uwzględnieniem działań naszej i sojuszniczej Marynarki Wojennej. Również dla tych, którzy chcą poznać życie i wojenne losy tego z całą pewnością nietuzinkowego człowieka oraz czasów w których przeszło mu żyć i walczyć o swoją Ojczyznę.
Szczególne podziękowania dla Wydawnictwa FINNA
