Po raz kolejny wydawnictwo RM oddaje w nasze ręce publikację traktującą o mniej znanych aspektach II wojny światowej. Tym razem, pochylimy się nad tematyką dotyczącą strzelców wyborowych (funkcjonujących na wszystkich, niemal, frontach tego straszliwego konfliktu) na przykładzie biografii najsłynniejszej radzieckiej snajperki II wojny światowej Ludmiły Pawliczenko, mającej na swoim koncie 309 zlikwidowanych żołnierzy i oficerów przeciwnika .
W ostatnich latach ukazało się kilka naprawdę dobrych, historycznych pozycji przybliżających nam sylwetki i życiorysy tych szczególnych żołnierzy oraz metodologie ich walki (by wymienić Fina Simo Hayha, zwanego „Białą śmiercią”- 543 potwierdzonych trafień czy utrwalonego w obrazie Jeana-Jacquesa Annauda „Wróg u bram” Wasilija Zajcewa ) i ta publikacja doskonale wpisuje się w ten trend.
Tym razem będzie to jednak biografia kobiety, która stała się dla żołnierzy Armii Czerwonej i sowieckiego społeczeństwa prawdziwym (zręcznie, zresztą, wykorzystywanym propagandowo) symbolem niezłomności i bohaterstwa a swoją legendę wykuwała podczas ciężkich walk w obroni Odessy i Sewastopola
W lekturze mamy do czynienia z niezwykle naturalistycznym obrazem wojny totalnej w której, ponury i brutalny frontowy realizm, staje się elementem, który na zawsze odciska na jednostce swoje straszliwe piętno: trudy codziennej wojennej egzystencji, wszechobecność śmierci, nieustające zagrożenie, strach, ból, zmęczenie, dramatyczne moralne i życiowe wybory
W książce, oprócz bardzo realistycznych, pełnych okrucieństwa i przemocy opisów toczonych na froncie wschodnim walk, duży nacisk położony jest właśnie na ów ważny, psychologiczny aspekt wojny. Szczególnie uwidocznione jest to we fragmentach wspomnień dotyczących śmierci najbliższych, naszej bohaterki ( w tym męża) kolegów i towarzyszy walki, które w pewniej mierze pozwalają nam poznać jak dalece owe straszne przeżycia pustoszą ludzką psychikę i jak ciężko (o ile to w ogóle możliwe ) się od nich uwolnić..
Dramatyczna historia Ludmiła Pawliczenko jest w pewnym stopniu odbiciem losów tysięcy młodych ludzi w których życie tak gwałtownie i brutalnie wkroczyła wojna, burząc na swej drodze wszystko i na zawsze zmieniając losy pokolenia.
Często też bywa tak iż nie wiemy jak dalej potoczyły się ich życiorysy już po zakończeniu aktywnej służby na pierwszej lini frontu.
I to ten właśnie, unikalny, fragment wspomnień Ludmiły Pawliczenko jawi się w tej lekturze naprawdę interesująco. Chodzi min. o objazdową podróż naszej bohaterki po miastach Stanów Zjednoczonych (wizyta w Białym Domu, spotkanie z prezydentem, amerykańskimi notablami czy przedstawicielami związków zawodowych i organizacji studenckich) mająca na celu uzyskanie poparcia i sympatii amerykańskiego społeczeństwa dla czynu zbrojnego Związku Radzieckiego oraz zbieranie funduszy na cele wojenne.
Owo zderzenie ze sobą dwóch jakże odmiennych i zupełnie przeciwstawnych sobie światów, politycznych ustrojów, społeczeństw czy światopoglądów jest zdecydowanie jednym z najciekawszych elementów lektury. Szczególni w kontekście relacji łączącej młodą Rosjankę (posiada ona doskonały zmysł obserwacji ) z Pierwszą Damą Ameryki Eleonorą Roosevelt wiele wnoszącą do naszej wiedzy o tamtych trudnych, dynamicznych czasach, wizerunku i pozycji Stanów Zjednoczonych na arenie międzynarodowej oraz tego jak kraj ten postrzegał rozgrywający się na kontynencie europejskim krwawy konflikt zbrojny.
Książka „Pani śmierć” jest pozycją, która z całą pewności warta jest poznania gdyż łączy ze sobą zarówno wojenne jak i poza wojenne wątki czy przemyślenia, dzięki czemu przedstawiany obraz wydarzeń jest znacznie pełniejszy i bardziej do nas przemawia. To naprawdę znakomita, pełna nowych, częstokroć zupełnie nieznanych nam faktów, książka dla wszystkich tych, którzy w o historii najnowszej chcą wiedzieć zdecydowanie więcej niż przeciętni odbiorcy. Polecam.
