„Porozumienie z komunistami nastąpiło kosztem jasnych propozycji dla społeczeństwa . Za tę niechęć do tworzenia normalnego życia politycznego prędzej czy później trzeba będzie drogo zapłacić”.
W tym roku minęła dwudziesta piąta rocznica inauguracji obrad Okrągłego Stołu, wydarzenia w naszej historii które stało się bez wątpienia końcem pewnej epoki i zarazem szansą na dokonanie fundamentalnych zmian w życiu Rzeczypospolitej. Dla wielu obserwatorów tamtych wydarzeń (ówczesnych i obecnych), pisarzy, badaczy, historyków czy publicystów stała się ona świetną okazją do rożnego rodzaju podsumowań i rozliczeń ostatnich dziesięcioleci naszej wspólnej historii. W nurt ten wpisuje się również prezentowana tu publikacja Jana Marii Jackowskiego zatytułowana „Bitwa o III RP”, będąca zbiorem, esejów, szkiców i artykułów powstających na przestrzeni lat 1989-2014. To próba spojrzenia i analizy ważnych wydarzeń tego okresu oraz przedstawienie kulis i okoliczności powziętych wówczas decyzji, które w sposób pośredni czy bezpośredni rzutują na nasze życie ( w różnych jego przejawach) do dnia dzisiejszego.
„Na początku lat 90 na scenę życia politycznego bardzo silne wpływy mieli postkomuniści i środowisko tak zwanej lewicy laickiej. Po Okrągłym Stole obie te grupy miały zbliżone poglądy na temat rozliczenia zbrodni peerelowskiej i komunistycznej”
„Legenda okrągłego Stołu stała się aktem założycielskim III RP. Tymczasem ujawnianie kolejnych źródeł historycznych burzy ten zmistyfikowany obraz i odsłania istotę sprawy, że Wojciech Jaruzelski był człowiekiem kurczowo trzymającym się władzy, odpowiedzialnym za ciemiężenie narodu i cierpienie milionów Polaków”.
Wzbudzające wciąż kontrowersje i skrzące się od niejasności negocjacje w podwarszawskiej Magdalence, obrady i ustalenia Okrągłego Stołu oraz cena jaką zapłaciliśmy za transformacje ustrojową, zakulisowe układy i polityczne targi, mszczący się na nas do dziś brak rzetelnego i metodycznego rozliczenia z komunistyczną przeszłością (zwłaszcza działalnością służb specjalnych poprzedniego ustroju) i tzw. polityka „grubej kreski”, lata polityczno- gospodarczo-społecznych przemian, kolejne rządy i ich wielofazowe strategie dotyczące polityki wewnętrznej i zewnętrznej kraju, mniej czy bardziej udane koalicje, straszące nas przez dekady gry teczek, rosnący dług publiczny, kręte ścieżki dyplomacji, odbijający się na wszystkich kryzys, spadek stopy życiowy, nieudolność prokurator i sądów III RP, afery, uwikłanie politycznych elit, patologie w życiu gospodarczym i medialne manipulacje to jedne z wielu zjawisk i problemów poruszanych w tej publikacji.
Dziś spoglądamy na to wszystko z trochę już innej perspektywy, wiemy już więcej, otwarte są archiwa, mamy dostępom do dokumentów, relacji uczestników i świadków interesujących nas wydarzeń, istnieje Instytut Pamięci Narodowej, rośnie również świadomość opinii publicznej i dlatego być może nasz osąd jest o wiele pełniejszy.
„Doświadczenia po 1989 roku wskazują że jakość struktur wolnego państwa jest w istotny sposób uzależniona od sposobu rozliczenia się z totalitarna przeszłością. Tymczasem rok 1989 nie stał się cezurą , która dogłębnie oceniłaby i zamknęła miniony okres”.
Lektura Jana Marii Jackowskiego „Bitwa o III RP” zawiera gorzką prawdę o popełnionych ( nieświadomie czy świadomie ) błędach, straconych szansach, niewykorzystanych możliwościach i braku prawdziwej debaty ze społeczeństwem, które stały się przyczyną tego iż dziś państwo nasze znajduje się w tym, a nie innym miejscu, a jednym z jej skutków jest masowa emigracja zarobkowa naszej młodzieży, co z pewnością w dłuższej perspektywie nie wróży nam wszystkim niczego dobrego. Na szczęście, gdzieś tam z treści przebija się nadzieja wyrażona w myśl starego przysłowia „iż można przegrać bitwę ale wygrać wojnę”, czego naturalnie wszyscy sobie życzymy.
Prezentowana tu lektura zmusza do myślenia, może niekiedy do weryfikacji posiadanej wiedzy, postaw i sądów ale na de wszystko do refleksji nad kondycja naszego współczesnego państwa i narodu oraz jego przyszłego miejsca w Europie i Świecie.
