Archive for listopad, 2022

Michael Butter  „Teorie spiskowe”.

„Nowe narracje spiskowe pojawiają się każdego dnia. Jedni w nie wierzą, drudzy obawiają się fatalnych skutków konspiracjonizmu”.

„Mark Zuckerberg jest człekokształtną jaszczurką, amerykański rząd zlecił atak na World Trade Center, a lądowanie na Księżycu to kłamstwo”.

Teorie spiskowe towarzyszą ludzkości niemal od zarania dziejów, rozpalały wyobraźnie, kreowały rzeczywistość, wypaczały fakty, wpłynęły na życie i funkcjonowanie niezliczonych ludzkich mas. Tłumaczyły tajemnicze wydarzenia, niepokojące zjawiska, zagadki przeszłości, skrzętnie skrywane sekrety wielkich, sławnych postaci i rządów.

Mimo upływu lat nadal funkcjonują gdzieś w naszej świadomości (pojawiają się zresztą nowe), sposobie myślenia, wypływając i dając o sobie znać przy różnych politycznych czy dziejowych okolicznościach.
Jedne, opierają się na pewnych historycznych, naukowych  czy choćby pseudonaukowych przesłankach i pewnej dozie prawdopodobieństwa , inne wydają się być zupełnie absurdalne i oderwane od jakiejkolwiek rzeczywistości.

Jakby jednak nie było, niepodzielnie karmią się odwieczną ludzką ciekawością, pragnieniem odkrywania tajemnic, pogonią za sensacją, bardzo tendencyjnym tłumaczeniem zachodzących w świecie wydarzeń i zmian.      
 Michael Butter podjął się próby spojrzenia na to fascynujące (bądź, co bądź) zjawisko w sposób bardzo analityczny, rozbierając je niemal na czynniki pierwsze i spoglądając na nie przez szeroki pryzmat: historyczny, kulturowy, polityczny, socjologiczny, społeczny oraz psychologiczny, tworząc szerokie spektrum, mające na celu przybliżenie czytelnikom wymiaru tego wielowiekowego fenomenu.

To czym są, w swojej istocie, teorie spiskowe ? Co leży u podstaw ich powstania? Jak rozwijały sie i rozwijają nadal, na przestrzeni dekad i lat. Jak ewoluują w zależności od epok oraz  czynników wewnętrznych i zewnętrznych?  Jaki wpływ w wymiarze dziejowym ale i współczesnym, mają na nasze  życie i postrzeganie otaczającej nas rzeczywistości?  Dlaczego tak wiele z nich przetrwało i nadal funkcjonuje w świadomości społecznej?  Kim są  wreszcie ludzie, którzy wierzą w zawarte w teoriach spiskowych (często zupełnie fantastycznych) treści?
Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziemy w prezentowanej tu lekturze.  

Bardzo ciekawie prezentują się wątki   dotyczące czasów dzisiejszych oraz  łatwości rozpowszechnienia się tego zjawisko (również wzrostu jego atrakcyjności)  poprzez  globalną sieć internetową oraz niebezpieczeństw, które rozmaite teorie spiskowe za sobą niosą, zarówno dla samych wyznawców jak i  konkretnych społeczeństw (przykład Stanów Zjednoczonych czy Niemiec).

Autor ma naprawdę dobre pióro,  piesze lekko, swobodnie (miejscami ociera się wręcz o gawędziarstwo)  z wyraźnym  ( i to zdecydowanie na plus) dziennikarskim zacięciem nie przytłaczając,  przy tym, czytelnika ciężarem czy nadmiarem informacji. 

Książka  Michaela Buttera „Teorie spiskowe” jest lekturą, która z całą pewnością pozwoli nam na chwilę oderwać się od codziennych spraw i na chwile zagłębić się w intrygujący świat tajemnic, niewyjaśnionych zagadek i spiskowych teorii dziejów, dawnych i obecnych.

Gorąco polecam.    

Jack Barsky „W głębokiej konspiracji”.

„Jedna decyzja może zakończyć wszystko… lub doprowadzić do niespodziewanego odkupienia.
8 października 1978 roku obywatel Kanady William Dyson wysiadł z samolotu na lotnisku O’Hare w Chicago i skierował się ku kontroli celnej. Dwa dni później William Dyson przestał istnieć”.

Kilka lat temu na jednej z popularnych platform  miałem okazję oglądać  bardzo interesujący serial, zatytułowany „Zawód Amerykanin”, traktujący o parze radzieckich szpiegów tzw. „nielegałów”, udających przykładową amerykańską rodzinę (znakomita rola Keri Russell  i Matthew Rhysa ) a  tak naprawę  wykonujących tajną działalność na  rzecz ZSRR.

Wydarzenia przedstawione w tym obrazie były naturalnie fikcyjne, natomiast (wiemy to dziś ponad wszelką wątpliwość na podstawie rozlicznych dokumentów oraz zeznań uciekinierów za „żelaznej kurtyny”)  że samo zjawisko „uśpionych”, czasami latami,  komunistycznych agentów w Stanach Zjednoczonych  oraz innych krajach zachodnich było (a być może jest i nadal) zjawiskiem jak najbardziej  realnym. Szczególnie  w okresie tzw.”zimnej wojny”, kiedy to dwubiegunowy, geopolityczny, układ sił na świecie groził wybuchem III wojny światowej.

Doskonale obrazuje to autobiografia radzieckiego szpiega Jacka Barsky’ego (a właściwie urodzonego  Niemczech Wschodnich  Albrechta Dittricha), który pod fałszywą, stworzoną przez sowieckie służby, tożsamością przez lata  prowadził  tajne operacje na terenie USA.

Książka „W głębokiej konspiracji” jest swoistym rozliczeniem sie autora z własną, burzliwą przeszłością, podwójnym życiem, podwójną lojalnością oraz trudnymi, życiowymi wyborami, zarówno tymi  zawodowymi jak i osobistymi.

To opowieść o człowieku  uwikłanym w historię  pewnej epoki (szczęśliwie odeszła już w niebyt) w której ideologia i polityka brutalnie wkraczała w życie jednostki.
Obserwujemy losy Albrechta Dittricha od lat najmłodszych (ciekawie ukazany historyczny rys powojennej Niemieckiej Republiki Demokratycznej-niewielu w Europie już o niej pamięta) aż po czasy nam współczesne. Poznajemy motywy, które skłoniły młodego, wykształconego  i ambitnego człowieka  do podjęcia się szpiegowskiej działalności na rzecz Związku Radzieckiego, proces rekrutacji, prowadzone na wielu płaszczyznach szkolenie, które miały go przygotować do najważniejszej roli życia, wtapianie się (już jako Jack Barsky)  w amerykańskie społeczeństwo  oraz agenturalne działania,  prowadzone przez naszego bohatera na terenie Stanów Zjednoczonych. 

W książce bardzo wyraźnie podkreślone są  wątki osobiste  i rodzinne (autor posiada rodzinę po obu stronach oceanu) co, wobec specyfiki  wykonywanej profesji,  powoduje  trudne, bolesne relacje z najbliższymi i w sposób pośredni czy bezpośredni rzutuje na  jego życie i stan psychiczny.  W połączeniu z wieloletnim stresem  oraz  poczuciem ciągłego zagrożenia, wynikającym z prowadzenia życia w konspiracji, stanie się ono jedną z głównych przyczyn podjęcia współpracy z rządem amerykańskim – szczegółów naturalnie nie chce zdradzać aby nie psuć nikomu przyjemności obcowania z lekturą.

Reasumując. Książka Jacka Barsky’ego  „W głębokiej konspiracji” jest bez wątpienia publikacją wartą polecenia i to nie tylko miłośnikom historii najnowszej. 

Anette Askvik album Liberty