„Polacy, po latach kłamstwa, przeinaczania prawdy, mistyfikowania, po latach politycznego ścigania ludzi za głoszenie prawdy nie chcą być już oszukiwani. W swej odzyskanej wolnej ojczyźnie chcą słyszeć prawdę i nic w tym dziwnego. Chcą słyszeć prawdę od polityków i prawdę od historyków. Chcą zrozumieć świat, w którym żyją i chcą wiedzieć, komu i za co stawiają pomniki”.
Niezmiernie ucieszył mnie fakt iż Pan Dariusz Baliszewski, jeden z moich ulubionych historyków i propagatorów naszej historii najnowszej (znany z kultowych programów telewizyjnych „Rewizja nadzwyczajna”, „Świadkowie”, radiowych audycji, publikacji książkowych czy artykułów pojawiających się min. w gazetach „Wprost” czy „Newsweek”) nie kazał nam zbyt długo czekać na swoją kolejną książkę. Po raz drugi więc (wcześniej ukazała się pozycja „Wojna, tajemnica, miłość”) mamy okazje zapoznać się z wynikami jego wieloletniej pracy badawczej, podczas której z niezłomnym uporem, bezkompromisowością oraz zaangażowaniem, tropi sekrety i tajemnice naszych dziejów, odgrzebując zapomniane fakty, docierając do nieznanych dokumentów, zeznań świadków czy fragmentów życiorysów (nie zawsze chwalebnych), które znane, niekiedy, niemal spichrzowe, postacie polskiej historii, skrzętnie, starały się ukryć.
To rozdziały dziejów, które dotyczą najtrudniejszych i najboleśniejszych kart naszego państwa i narodu, pełnych skomplikowanych, politycznych meandrów, wywiadowczych gier, dezinformacji, manipulacji, kontrowersyjnych decyzji czy wydarzeń, które do dziś osnute są mgłą tajemnicy i zmową milczenia. Również ludzi, których działalność wciąż wzbudza liczne wątpliwości i kontrowersje, przyprawiając historyków o prawdziwy ból głowy.
Lektura jest niejako kontynuacją poprzedniej w/w pozycji, zarówno jeśli chodzi o język, formę jak i podejmowaną problematykę. Oprócz bardzo ciekawego wstępu, składa się z kilku, pogrupowanych tematyczne rozdziałów, których treści odnoszą się do zawartych w tytule haseł: agenci, zdrajcy, bohaterowie
Będzie to więc opowieść zarówno o wielkim, ofiarnym i bezprzykładnym bohaterstwie jak i zwykłej, podłej zdradzie, o niezłomność, odwadze ale i ludzkich słabościach, wybujałych ambicjach czy zwykłej chciwości.
Po raz kolejny powrócą więc znane postacie XX wieku ( Józef Piłsudski, Antoni Chruściel, słynny „Monter”, Jan Rodowicz „Anoda”, gen. Franciszek Kleeberg…), bohaterowie, którzy nadal czekają na swoje, właściwe dokonaniom, miejsce w panteonie (gen. Józef Olszyna –Wilczyński, płk. Łukasz Ciepliński , Elżbieta Zawacka „Zo”, Emilia Malessa „Marcysia”…) oraz ci, których rola była dość dwuznaczna jak: gen. Juliusz Rómmel czy premier Leon Kozłowski.
Pochylimy się po raz drugi (tym razem w sposób zacznie rozszerzony) nad sprawą „Muszkieterów”, najbardziej tajemniczej, polskiej organizacji konspiracyjnej oraz osobą jej twórcy kpt. Stefana Witkowskiego.
Dotkniemy spraw trudnych, które nadal, mimo upływu dziesięcioleci, budzą liczne kontrowersje oraz skraje emocje a wciąż pojawiające się dokumenty i świadectwa, pozwalają historykom analizować i wyjaśniać je na nowo: Kampania Wrześniowa, Powstanie Warszawskie, losy marszałka Rydza Śmigłego, pakt Ribbentrop-Mołotow, sprawa katyńska, czy zagadka zaginięcia Raoula Wallenberga.
Dariusz Baliszewski, i ta lektura jest tego najlepszym przykładem, niestrudzenie zapełnia białe plamy naszej historii, stawia, czasem bardzo niewygodne, pytania czy hipotezy. Ma przy tym naprawdę dobre pióro i warsztat co, oczywiście, bardzo pozytywnie wpływa na odbiór lektury.
„Agenci, zdrajcy, bohaterowie” jest więc pozycją, która zdecydowanie warta jest polecenia i bliższego poznania.