Jarek i Agnieszka Nelkowscy – nałogowcy literaccy

„Podejmowałem swoje walki, nie zważając na układ sił dlatego często przegrywałem. Ale otrzepywałem kolana, stawałem i zajmowałem pozycja bojową. Stąd moje życie przypomina sinusoidę, to na przemian sukcesy i porażki, wzloty i upadki”.

 Postać Janusza Rolickiego,  niekwestionowanej ikony polskiego dziennikarstwa, mistrza reportażu  i legendy telewizji jest niewątpliwie doskonale znana w szeroko rozumianej  przestrzeni publicznej. Dziesięciolecia ciągłej obecności  w rożnych strukturach polskich mediów  („Trybuna”, „Polityka”, „Kultura”, „Fakt”, „Uważam że”, redaktor kutykularny Telewizji Polskiej, współtwórca „Godziny szczerości”, „Sam na San”, „XYZ,  pierwszej rodzimej telenoweli „Labirynt” i zupełnej  bestsellerowej pozycji  „Przerwana dekada”)) sprawiają iż niezwykle bogaty zasób wiedzy i zawodowego doświadczenia jaki posiadł, i  którym chce się z czytelnikiem podzielić, jest doprawdy imponujący. W rozmowie z Krzysztofem Pilawskim która przybrała formę „wywiadu rzeki”, ( od kiedy po raz pierwszy przeczytałem książka nieżyjącej już niestety Teresy Torańskiej „Oni” jest to mój ulubiony gatunek) wyłania się  bardzo osobista a miejscami nawet intymna biografia Janusza Rolickiego, ukazana na przestrzeni kilku dziesięcioleci ( od lat czterdziestych po dziewięćdziesiąte  minionego wieku) naznaczona rodzinnym dramatem i wojenną traumą: okupacja, ucieczka do Warszawy, morderstwo wujów w Katyniu, śmierć matki i kolejnego krewnego w Powstaniem Warszawskim, trudne powojenne lata, opieka ciotki ( byłej więźniarki Auschwitz) i bolesne dorastanie w Zakopanem. Ta książka to prawdziwa kopalnia wiedzy o czasach i ludziach poprzedniego systemu  i świadectwo ważnych historycznych, politycznych i społecznych wydarzeń których nasz bohater  był świadkiem, komentatorem, uczestnikiem lub twórcą. Odsłania i ubiera w bardzo wnikliwy historyczny rys meandry codziennego życia w pokręconej PRL-owskiej rzeczywistości na jej różnych polach. Ujawnia mechanizmy  i kulisy funkcjonowania mediów tego okresu, naznaczonych cenzurą, nadzorem służb specjalnych i poddawanych mniej lub bardziej jawnymi naciskami partyjnych elit. To niezwykle interesująca i ciekawa opowieść o dziennikarskim środowisku oraz  ludziach ( niekiedy z pierwszych stron gazet) z którymi nasz bohater  zetknął się podczas wielu lat kariery zarówno na płaszczyźnie służbowej jak i osobistej,  których opisuje z niezwykłą barwnością, przenikliwością  a niekiedy humorem,  przytaczając małe znane fakty i ciekawostki z ich życia. To również historia codziennych i trwających po dziś dzień zmagań z otaczająca nas rzeczywistością, przeciwnościami losu, ludzką ignorancją,  głupotą, władzą, mimo ugruntowanej pozycji zawodowej i rozpoznawalności nadal obfitujących niezmiennie  w ciągłe wzloty i upadki.
„Wańka-wstańka” to niezwykle ciekawa, mądra i  łatwa w odbiorze lektura dla wszystkich którzy interesują się najnowszą historią naszego kraju, rzucająca  wiele nowego światła na wydawałoby się znane wszystkie fakty, wydarzenia i  ludzi w nich uczestniczących.

 „Las starych pali. Takim właśnie ujrzałem Miasto Światła po raz pierwszy. Stare pale, na których spoczywają budynki, wydały mi się lasem korzeni. Korzeni niebios.”

Kolejna powieść wpisująca się w kultowy już cykl projektu Dmitry’ego Glukhovsky’ego „Uniwersum Metro 2033”.  Jego specyficzną stylistykę, klimat  i apokaliptyczną wizję zniszczonego po Wielkiej Zagładzie świata, która wyszła spod pióra włoskiego pisarza Tullio Avoledo.
  Tym razem jednak wydaje mi się iż  powieść doskonale obroni się sama i jest w stanie funkcjonować zupełnie niezależnie od całej serii. Fabuła powieści przenosi nas do zupełnie innej niż przywykliśmy (nierosyjskiej) scenerii, do post-nuklearnej rzeczywistości  Włoch w której ocaleli  mieszkańcy  walczą o przetrwanie, codziennie  zmagając się z okrutnym   losem. To historia niezwykle niebezpiecznej misji (podjętej na polecenie ocalałych watykańskich hierarchów z tzw. Nowego Watykanu) ojca Johna Danielsa i siódemki specjalnie dobranych członków Gwardii Szwajcarskiej mająca na celu sprawdzenie informacji o uwiezionym w Wenecji katolickim patriarsze i w razie potwierdzenia tego faktu  uwolnienie go.  Nuklearna zima, promieniowanie, niewyobrażalne zniszczenia, przerażające obce formy życia i szalenie niebezpieczne mutacje oraz …  ludzie (chyba najgorsi ze wszystkich „bestii”) to rzeczywistość z która przyjdzie się im zmierzyć. Akcja tej lektury, w przeciwieństwie do innych tomów,  dzieje się   przeważającej większości na powierzchni zrujnowanego świata, zyskując tym samym niemal nieograniczone możliwości  w budowie i kreowaniu świata przedstawionego i trzeba przyznać iż autor potrafił z tego skorzystać. Powieść dosłownie eskaluje  przemocą, brutalnością, okrucieństwem i wszelkimi możliwymi przejawami ludzkiego zwyrodnienia i dewiacji, kreśląc  pełen grozy, strachu i nieustającego zagrożenia obraz ludzkości która musi przystosować się do nowej rzeczywistości ze wszystkimi tego konsekwencjami. Owo bestialstwo w połączeniu z religijnymi, etycznymi  i filozoficznymi przemyśleniami głównych bohaterów ( są znakomicie i bardzo wyraziście wykreowani) tworzy przedziwną mieszankę  wpływając na treść i odbiór samej lektury. Książka z każdą stroną nabiera rozmachu, kolorytu,  doskonale i konsekwentnie stopniując napięcie, zaskakując i na nowo pobudzając wyobraźnie czytelnika.
Powieść uszczęśliwi z całą pewnością wszystkich fanów Uniwersum Merto 2033  a tych wszystkich którzy nie mieli wcześniej okazji zetknąć się z tym projektem z pewnością zachęci do jego poznania.