Jarek i Agnieszka Nelkowscy – nałogowcy literaccy

Kolejna fascynująca historyczna podroż,  autorstwa znanego i cenionego,  polskiego propagatora dziejów dawnych Andrzeja Zielińskiego ( „Przekleństwo tronu Piastów”, „Miecze Wikingów”, „Tajemnice polskich templariuszy”),  przenosząca czytelnika w mroczne i wciąż pełne tajemnic czasy europejskiego średniowiecza. Tym razem na karty lektury powołane zostały polityczno-militarne losy  jednego ze stosunkowo mniej znanych zakonów rycerskich czyli  Kawalerów Mieczowych, operujących i posiadających nadania na północno–wschodnich rubieżach ówczesnej Europy w tzw. Inflantach. Zakonu, który ze względu na rozmiar (był znacznie mniej liczny od  innych organizacji tego typu, jak Templariusze, Joannici czy Krzyżacy) i obszar wokół którego ogniskowała się jego zbrojna działalność krucjatowa  i „chrystianizacyjna”, nie cieszył się wielką popularnością, zainteresowaniem,  a co za tym idzie znaczącym wsparciem ówczesnych, świeckich i kościelnych potęg, zainteresowanych wówczas innymi kierunkami i sposobami politycznej i terytorialnej ekspansji. Z tego też, między innymi,  powodu, sytuacja Zakonu Kawalerów Mieczowych  od początku jego istnienia  (za datę powstania uznaje się rok 1202) uwikłanego dodatkowi w kompetencyjno –ambicjonalne konflikty z wyższą hierarchią  kościelną (biskup Albert, legat papieski Baldwin z Alny) oraz liczne problemy natury ekonomicznej i wojskowej  była naprawdę trudna i w konsekwencji przesadziła o jego dalszych losach. Oczywiście, kreśląc jego dzieje, strukturę organizacyjną, zasięg terytorialny i specyfikę walk na północnym pograniczu (ogromny wpływ warunków pogodowych )  nie sposób uciec,  i Andrzej Zieliński również tego nie czyni, od szerokiego kontekstu i podwalin ruchu krucjatowego  (wpływ św Bernarda z Clairvaux) oraz jego najbardziej spektakularnych i doniosłych akcentów  (wyprawy krzyżowe, Królestwo Jerozolimskie, hiszpańska rekonkwista, akcje wymierzone przeciw Katarom czy Waldensom na południu Francji, wojny z pogańskimi plemionami  Prusów, Jaćwingów i Litwinów…itd)

W przeważającej jednak mierze jest to przede wszystkim historia okrutnej i brutalnej polityki Zakon Kawalerów  Mieczowych objawiającej się bezwzględnym  i bezpardonowym podbojem i eksploatacją zdobytych orężnie ziem oraz zniewoleniem a nierzadko i  fizyczną eksterminacją zamieszkujących je ludów. Zbrojnych wypraw, leśnych potyczek czy wielkich zbrojnych batalii (wliczając w to szczegółowo opisaną klęskę zadaną im przez połączone siły Bałtów pod Szawlami w 1236 roku,  w którym ginie cała starszyzna zakonna, wraz z  wielkim mistrzem Volquinem) oraz całemu szeregowi politycznych i dyplomatycznych zabiegów  oraz zakulisowych poczynań, najpierw w osiągnięciu jak największej niezależności a w końcowym etapie istnienia inkorporacji (oczywiście wraz z całym nabytkiem terytorialnym) z Zakonem Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego  w Jerozolimie czyli Krzyżakami.

 Andrzej  Zielińskiego jak przestało na rzetelnego badacza opiera się na licznym materiale dowodowym  w którego skład wschodzą zarówno chrześcijańskie kroniki i zapisy,  tworzone w interesującym nas okresie lub krótko po nim, oraz wciąż powiększające się materiały i  źródła archeologiczne.

Prezentowana tu książka „ Rycerze krzyża i miecza” jest kolejną perełką dla wszystkich miłośników i badaczy średniowiecza, zwłaszcza w odniesieniu do tematyki związanej z życiem i działalnością zakonów rycerskich.

„Ci którzy poznali bliżej Borgiów nigdy nie będą  już tacy sami – o ile uda im się przeżyć”

Zapewne wiele jest w znanej nam europejskiej historiografii znamienitych szlacheckich  rodów,  które  w znacznej mierze oddziaływały na czasy w których  przystało im żyć i na których wyraźne odcisnęły swoje piętno. Wśród nich jest jednak jeden, który zdecydowanie  wyróżniał się  pośród nich  w sposób szczególny, stając się po wsze czasy symbolem i ucieleśnieniem najgorszych ludzkich cech. To Borgiowie. 

Wywodząca się z Hiszpanii,  jedna z najpotężniejszych, najbogatszych i najbardziej wpływowych arystokratycznych rodzin  doby renesansu, która w drodze na  szczyty władzy nie cofała  się przed żadną niegodziwością czy zbrodnią,  a z wiarołomstwa, przekupstwa, manipulacji i szantażu  uczyniła podstawowe narzędzie bieżącej polityki.

Ród,  któremu przypisuje się prawdziwe czy wyimaginowane zarzuty nepotyzmu,  niepohamowanej chciwości,  żądzy władzy za wszelka cenę, skrytobójstwa, okrucieństwa,  kazirodztwa, sodomii,  cudzołóstwa  i rozpasanego moralnego zepsucia, uznając go, zdaniem niektórych, za „pierwsza mafijną rodzinę w dziejach”.

 Gwoli prawdy, jeśli prześledzić by  dzieje innych wielkich tego okresu jak np: Medyceusze,  Sforzowie, Orsini,  to można odnieść nieodparte wrażenie iż nie byli w tych działaniach bynajmniej zupełnie odosobnieni – ot taka dygresja.

Ale wracając do lektury. Nie ma więc nic dziwnego w tym, iż ich barwna, wciąż owiana mgłą tajemnic i mnóstwem sekretów  historia, nadal cieszy się niezmiennie  uznaniem  ludzi pióra Na nasze księgarskie półki trafiła ostatnio jedna z takich właśnie pozycji zatytułowana „Grzechy Borgiów”

Autorka,  Sarah Bower, podjęła się próby spojrzenia na Borgiów  oraz towarzyszące im czasy  i sploty historycznych  wydarzeń w które byli zaangażowani troszkę z boku,  z pozycji młodziutkiej dwórki słynnej Lukrecji Borgii (córki papieża Aleksandra VI) Violante,  na dodatek (i na swoje nieszczęścia jak się okaże) nieszczęśliwie zakochanej  w jej bracie Casare. To z jej perspektywy oglądamy toczące się wydarzenia, uczestnicząc w  burzliwym życiu i działalności tego głośnego i  kontrowersyjnego  rodu. Nie chcę się tu naturalnie wdawać w szczegóły i odsłaniać powieściowych kart, te już  czytelnik musi odkryć i ocenić  sam, ale kilka słów o tym jak samemu odebrałem tą powieść.

Nie żeby książka była zła, nieciekawa czy niedopracowana. Sugerując się tytułem spodziewałem się chyba po prosty zbyt wiele. Porywów szalonej pasji, wielkich namiętności, okrutnych zbrodni,  nieprzyzwoitości, szarpiących emocjami wątków, rozbudowanych osobowości itd… Otrzymałem zaś  napisaną naprawdę sprawnie, interesująco,  z niewątpliwym literackim talentem  opowieść  która, niestety (być może właśnie ze względu na owe podejście), nie wgniotła mnie w fotel, czego osobiście żałuje bo potencjał jest tu  niewątpliwy.

 Inteligentne połączenie literacki fikcji z prawdziwymi historycznym wydarzeniami, dodatkowo osadzonej w klimatycznej i wielobarwnej  epoce renesansu, zawsze elektryzuje i przyciąga rzesze odbiorców. Dodatkowo, i trzeba to otwarcie przyznać, autorka znakomicie i z dużym znawstwem oddaje  charakterystyczny historyczny rys i klimat owych ciekawych czasów z dużym wyczuciem wkomponowując je w  całość powieści.

 Kto wie, może doczekamy kiedyś momentu iż w rękach badaczy znajdą się ( myślę zwłaszcza o przespanych watykańskich archiwach) na podstawie których prawda o osławionej rodzinie Borgiów ujrzy światło dzienne, rozwiewając wszelkie wątpliwości i przekłamania…

 Wrocław 20 lat po wojnie nuklearnej. Z niemal siedmiuset tysięcy wrocławian przetrwała ledwie garstka w ciągnących się pod miastem kanałach. Tworzą oni niewielkie zamknięte społeczności, zwane enklawami. Mimo upływu lat powierzchnia wciąż nie nadaje się do ponownego zasiedlenia. Promieniowanie jest tam wciąż zbyt silne, a co gorsza, zmutowane rośliny i zwierzęta stworzyły w ruinach nowy, wyjątkowo nieprzyjazny człowiekowi ekosystem.

Dostępne zasoby ulegają wyczerpaniu i w enklawach zaczyna brakować najbardziej podstawowych produktów, pojawia się głód. Zdesperowani mieszkańcy coraz częściej łamią tabu i uciekają się do kanibalizmu.

W takim świecie przyszło żyć Nauczycielowi, ostatniemu z Pamiętających, którym dane było urodzić się przed wojną i „pamiętać” świat sprzed zagłady. Chcąc chronić niepełnosprawnego syna próbuje dotrzeć do podziemi Fallusa, jak powszechnie nazywa się ruiny dawnego wieżowca Sky Tower, gdzie mieści się ponoć najbardziej stabilna enklawa. Droga nie będzie jednak prosta i łatwa, a Nauczyciel trafi do miejsc, których istnienia nie podejrzewał w najgorszych koszmarach.

Książka bez sensu to dzieło niezwykle popularnego angielskiego vlogera Alfiego Deyesa. Na swoim kanale YouTube Pointless Blog, subskrybowanym aż przez cztery miliony użytkowników, Alfie zamieszcza zabawne wideorelacje z codziennego życia.

Książka bez sensu to zaproszenie, by wziąć udział w kreatywnych rozrywkach Alfiego. Wraz z nim wykonuj zwariowane zadania! Obserwuj z tą książką ludzi. Weź ją na randkę. Sprawdź, na ile schodów wyjdziesz, zanim spadnie Ci z głowy. Poproś nieznajomego o rysunek. Stwórz własny komiks. Alfie rozpoczął tę książkę, ale dokończysz ją Ty!