Historia chrześcijaństwa i Kościoła katolickiego już od swego zarania w sposób nierozerwalny związana jest z postaciami, które na przełomie wieków stały na jego czele, budując jego podwaliny, późniejszą potęgę, kreśląc wizerunek i kształtując wektory obowiązującej polityki (wewnętrznej i zewnętrznej) oraz wpływając, niekiedy w sposób decydujący i radykalny na układ sił w Europie i Świecie .
Byli, oczywiście, bardzo różni, podobnie jak różne były czasy w których przyszło im żyć i działać: wielcy i mali, wybitni i mierni, miłosierni i okrutni, prawdziwie oddani idei Jezusa Chrystusa jak i chciwi, fanatyczni, rozpustni czy owładnięci rządzą władzy. Jacy by jednak nie byli, zawsze (lub prawie zawsze) mieli decydujący glos w sprawie kształtu kierowanej przez siebie instytucji i jej pozycji,stając się zarazem widocznym i ponadczasowym symbolem politycznej wielkości
Wydawnictwo Zysk i S-ka oddało właśnie w nasze ręce iści monumentalne dzieło (dobrze ponad 1000 stron) pióra Kazimierza Dopierały (chylę czoła przed jego tytaniczną pracą nad tą publikacją) przybliżającą nam ułożone w chronologicznym porządku biogramy, dłuższe i krótsze, 164 papieży i 39 anty-papieży, którzy, również, chcemy tego czy nie, stanowili ważny element historii kościoła. Każda z opisywanych tu historycznych postaci poczynając od Św. Piotra na obecnej głowie kościoła Franciszku kończąc, osadzona jest w konkretnym, dziejowym kontekście swoich czasów, wśród panujących realiów, stosunków międzynarodowych, rozmaitych czynników politycznych, militarnych, religijnych i społecznych, tak charakterystycznych dla rożnych, zmieniających się epok oraz samej pozycji Stolicy Apostolskiej w omawianym czasie. Autor nie stroni przy tym od tematów trudnych, niewygodnych czy kontrowersyjnych nie przynoszących bynajmniej chluby państwu kościelnemu.
Znajdziemy na kartach lektury ludzi naprawdę nietuzinkowych i ogólnie rozpoznawalnych, których imiona zapisały się na zawsze w ludzkiej pamięci (Leon I Wielki, Grzegorz I, Bonifacy VIII, Mikołaj I, Urban II, Pius XII i oczywiście nasz Jan Paweł II), oraz takich, których pontyfikatami nie należy zbytnio się szczycić: Stefan VI (zasłynął z wykopania z grobu swojego poprzednika i postawienia go przed sądem SIC!), Benedykt IX, zwany „demonem z piekła rodem”, Jan XII czy handlarz odpustami Leon X.
To co najbardziej podoba mi się w tej lekturze to to iż autor pokazuje nam całą złożoność kościoła jako instytucji (bardzo ciekawe opisy elekcji) oraz to iż pozwolił opisywanym postaciom papieży, co jakiś czas, zejść z piedestału historii, ukazując ich ambicje, niedoskonałości, wady charakteru i często nietrafione i błędne (niekiedy bardzo doniosłe w skutkach) decyzję.
Książka Kazimierza Dopierały „Księga papieży” jest pozycją zdecydowanie warta polecenia ze względu na ogromne walory historyczne, poznawcze i dające czytelnikowi możliwość zmierzenia się z życiem i działalnością ludzi, którzy w dużej mierze zdecydowali o tym jak dziś wygląda nasz świat.
